Özet:

Okuyucunun metin yapısı bilgisi okuyucuya metinde sunulan bilgileri hatırlamada ve anlamada, yazara ise metni yazma sürecinde bir çerçeve oluşturur. Bu çalışmada, ilköğretim 4 ve 5. sınıf fen bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarında ve kaynak kitaplarında yer alan evrensel dünya problemleriyle ilgili bilgi vermek amacıyla problem çözüm yapısı geliştirilmiş ve bu yapıya uygun metin yazılmıştır. Yapının geliştirilmesi amacıyla; a) fen bilgisi ve sosyal bilgiler kitaplarından yararlanarak evrensel dünya problemi içerikleri incelenmiş, b) bu bilgiler konu analizi çerçevesinde sıralanmış, c) her bilgi grubunu temsil edecek şekilde yapı ögesi isimlendirilmiş, d) metin oluşturacak şekilde bu yapı ögeleri bölümlendirilmiştir. Metinler ise yapıya uygun olarak yazılmıştır. Metinde yapıya uygun anlamsal ve yapısal işaretler kullanılmıştır. Geliştirilen yapı ve metin ders kitapları yazarlarına bir çerçeve sunması açısından ve öğrencilerin evrensel dünya problemlerine ilişkin metin yapısı farkındalığının oluşturulması bakımından önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Bilgi veren metin, metin yapısı, metin yapısının geliştirilmesi, problem çözüm yapısı, ilköğretim Abstract Text structure knowledge of a reader provides a framework for recalling information from the text and comprehending the text and writer as well throughout the  writing process. In this study, problem solution text strucure was developed and an appropriate text was written as the reflection of this structure in order to inform students about universal world problems which are included in the science and social studies textbooks and reference books used by the fourth and fifth grade elemantary school students. To develop the structure; a) The content of the universal world problem in the science and social studies textbook was examined, b) The information collected from the contents was sequenced by using the framework of theme analysis, c) the structure elements were named in order to represent each group of information,  d) episodes of each element were put into parts to form a text. The texts were written in accordance with the structure. Appropriate semantic and syntactic signals were used in the text. The composed structure and the text were offered to the textbook writers as a framework  for writing their texts and develop students' awareness about the structure of the texts written about the universal world problems. Key Words: Expository text, text structure, improving the text structure, problem solution structure, elementary school

Anahtar Kelimeler: