Özet:

Günümüzde kitle iletişim araçlarının olumsuz etkilerinden korunabilmek ve bilinçli bir etkileşimin sağlanabilmesi ihtiyacı medya okuryazarlığı kavramını doğurmuştur. Medya okuryazarlığı, kitle iletişim araçlarıyla izleyici arasındaki iletişimin bilinçli ve sağlıklı bir etkinlik biçiminde gerçekleşmesini sağlamak amacını taşımaktadır. Televizyon, yaygınlığı ve görsel işitsel anlam aktarımı özelliğinden dolayı yetişkinler ve çocuklar üzerinde en etkili kitle iletişim aracıdır. Günümüzde çocukların da tüketimin hedef kitlesi olduğu ve onlara yönelik yayınların ağırlık kazandığı göz önüne alındığında ebeveynlerin çocuklarını televizyonun zararlarından koruyabilmeleri için medya okuryazarı olmaları önem taşımaktadır. Okul öncesi çocuklar televizyonun olumsuz etkilerine maruz kalmaya çok daha fazla açıktır. Bu nedenle okul öncesi çocuklarda televizyon izleme etkinliği, çocukların sağlıklı gelişimi açısından ebeveynlerin gözetimi altında olmalıdır. Bu araştırmada medya okuryazarlığı kavramından yola çıkarak okulöncesi çocuk ebeveynlerinin çocuğun televizyonla ilişkisinin belirleyicisi olarak bilinç düzeyleri sorgulanmıştır. Araştırmada nitel bir araştırma yöntemi olan yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yöntemi kullanılmıştır.  Görüşmelerde ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilgisi, program içeriği, yaş özelliklerine uygunluğu ve izleme süreleri ölçütlerinden hangileri konusunda ne kadar bilinçli olduğu görülmeye çalışılmıştır.  Görüşmelerin değerlendirmesine göre deneklerin “medya okuryazarlığı” kavramı hakkında bilgi sahibi olmadığı görülmüştür. Ancak buna karşın çocuklarının izlediği programları seçme konusunda yönlendirici olma eğilimi göstermektedirler. Özellikle tematik çocuk kanallarını tercih ettikleri görülmüştür. Öte yandan kendileri televizyon izlerken çocuklarının pasif izleyici olmasını engelleme bilincine ise sahip değiller. Değerlendirmenin toplamında deneklerin medya okur yazarlığı bilincine sahip olmadıkları ve bu konuda eğitilmeleri gerektiği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: