Özet:

Niyet etmek, kastetmek anlamında kasada  kökünden gelen kaside, isminin de ifade ettiği üzere bir maksadı taşıyan, o maksada yönelik yazılan şiir tarzıdır. Allah ve Hz. Muhammed’den başlayarak din ve devlet büyüklerinin övüldüğü kaside, bir nazım şeklini ifade eden ad olmaktan çıkıp zaman zaman methiye sözü yerine kullanılmıştır. Bu durum beraberinde Divan Şiirine yönelik hayattan kopuk, câize şiiri, saray edebiyatı gibi eleştirileri getirmiştir. Wilkinson Gibb’in başını çektiği bu tutumu kendi edebiyatını Batılı kaynaklardan öğrenen aydınımız da sorgusuz sualsiz kabul edince ortaya Gibb’in tekrarından öte bir yere varamayan tenkitler çıkmıştır. Hakikatte ise muhtevasında mimarî, tarih, mitoloji, felsefe gibi daha bir çok farklı kaynaktan beslenen bu şiir Zâtî, Fuzûlî gibi hayatını ancak idâme edecek kadar kazanabilen mühim şahsiyetleri de bünyesinde barındırmıştır.  17. Asırda Ni’metî tarafından kaleme alınmış olan“Züğürtlük” redifli bu kasidenin kendi çapında söz konusu eleştirilere nükteli bir cevap teşkil ettiği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: