Özet:

İnsanların diğer insanlar üzerindeki etkisi gibi toplumların da diğer toplumlar üzerinde etkileri vardır. Bu etkilerin pozitif olanları son 20 yıldır yumuşak güç kavramı ile incelenir ve açıklanır olmuştur. Sözünü ettiğimiz etkideki en başat unsurlar kuşkusuz coğrafya, tarih, kültür, dil, inanç ve ortak geçmişe dayalı günlük yaşantı ile ilgili değerlerdir. Balkanlar ve Anadolu coğrafyası üç kıtada altı asır hüküm sürmüş bir imparatorluk olan Osmanlı için adeta iki kanat gibiydi. Hatta kimi tarihçiler Balkanlar’ın Anadolu’dan daha fazla Osmanlı olduğunu ve o coğrafyada daha fazla Osmanlı eseri olduğunu belirterek öne sürerler. Bunda kuşkusuz imparatorluğun yönetim merkezi İstanbul’un konumu da etkili olmuştur. Nitekim bugün Türkiye cumhuriyeti sınırları içinde yer alan pek çok kentin İstanbul’a olan mesafesinin Balkan şehirlerinden daha uzakta olması bu durumu net şekilde izah eder. Velhasıl, Balkanların Türkiye ve Türkler içi önemi yadsınamaz bir gerçekliktir. Türkiye soğuk savaş döneminin kısıtlayıcılığı ve Sovyet tehdidi nedeniyle bölgeye olan ilgisini azaltmış olsa da dönemin sona ermesi ve yeni oluşan şartlar Türkiye’yi acilen bölge ile yeniden ilgilenme ve etkili olmaya itmiştir. Bu bir seçim değil mecburiyettir. İşte 21 yy ile birlikte oluşan bu yeni dönemde Türkiye Cumhuriyeti’nin artan küresel etkisinin en başta oluştuğu coğrafya kuşkusuz Balkanlardır. Biz bu çalışmada Balkanlar coğrafyası ve orada yer alan devletler ile Türkiye’nin resmi ilişkileri dışında kamu diplomasisinin kapsamına giren faaliyetlerini iki kurumla (TİKA ve YTB)  incelemek istedik. Bunu yaparken bu kurumların faaliyetlerini ve faaliyet alanlarını analiz edip etkilerini sonuçları ile ortaya koymaya çalıştık. Çalışmamızın birinci bölümünde yumuşak güç ve kamu diplomasisi gibi teknik kavramlara kısaca yer verilmiş ve Balkan coğrafyasının tanımı ve kapsamı da açıklanmıştır. İkinci bölümde YTB ve TİKA’nın kısaca kurumsal yapısına yer verilmiş bilahare her iki kurumun bölgedeki faaliyetleri anlatılarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: