Abstract:

Modern dönem Müslüman-Yahudi ilişkilerinin karmaşık yapısını anlamak için İslam’ın doğduğu ortamı ve Müslümanların temel dünya görüşlerini oluşturmaya başladıkları yedinci yüzyıl Arabistan’ını anlamak gerekmektedir. Bu sebeple bu makalede ilk ve erken dönemlerde karşılaşan ve birlikte yaşama tecrübesini soluklanan Müslüman ve Yahudilerin birbirlerine karşı yaklaşımları ele alınmaktadır. Kur’an’ı Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken dönem kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmiş bütün açıklamalar, Medine’deki ilk Müslüman topluluk ve orada organize olmuş Yahudi kabileler arasındaki ilişki ve anlaşmazlıkların neliğini ortaya koyması açısından oldukça önemlidir. Makalede, Kur’an’ı Kerim’deki Zımmî Hakları ve Ehl-i Kitap’ın durumunu tanımlayan toplumsal kısıtlamalar, Hıristiyanların, ikinci halife Ömer b. Hattab’a gönderdikleri varsayılan bir mektupla formüle edilen ve Ömer Paktı olarak bilinen ve modern dönem öncesi İslam dünyasında Müslümanlarla Yahudiler arasındaki ilişkileri belirleyen bir anlaşmadan bahsedilmektedir. Modern döneme kadar Müslüman-Yahudi ilişkilerinin mahiyetini ortaya koymaya çalışan makalede yazar, on dokuzuncu yüzyıl ve sonrası Müslümanların Yahudilere, Yahudilerin Müslümanlara bakışı, Siyonizm’in ortaya çıkışı, Filistin meselesi ve antisemitizm gibi oldukça önemli konuları ele alarak, kendince bir sonuç çıkarmaya çalışmaktadır.

Keywords: