Abstract:

Biçimlendirici değerlendirme yöntemi diğer değerlendirme türlerinden farklı olarak ders öncesi öğrencilerin bilgi düzeylerinin tespit edilmesi, bu bilgileri temel alarak ders planının şekillendirilmesi ve öğretmenin sürekli öğrencilerden geri bildirim alarak dersi işlemesi şeklinde uygulanan bir yöntemdir. Yöntem uluslararası alan yazında uzun yıllardır uygulanıyor olmasına rağmen, ülkemizde son 10 yıldır etkin biçimde uygulanmaktadır. Çalışmanın amacı biçimlendirici yoklama sorularının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin ısı ve sıcaklık konusuyla ilgili kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesindeki etkisini incelemektir. Tarama yöntemiyle gerçekleştirilen çalışma Bursa ili Yenişehir ilçe merkezinden 63, Gaziantep il merkezinden 57 olmak üzere amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan 120 yedinci sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak ısı ve sıcaklık konusuyla ilgili Keeley tarafından biçimlendirici değerlendirme yaklaşımına göre geliştirilen ve öğretim programındaki kazanımlarla örtüşen üç yoklama sorusu kullanılmıştır. Öğrencilerin yoklama sorularına verdikleri cevapların analiz sonuçları her iki gruptaki öğrencilerin büyük kısmının ısı ve sıcaklık kavramları ile ilgili eksik ve yanlış bilgilere sahip olduklarını, kavramları genellikle birbirine karıştırdıklarını ve bu bilgileri günlük deneyimlerine dayanarak sorgulamadan ve yorumlamadan eğitim ortamına getirdiklerini  göstermektedir. Biçimlendirici yoklama sorularının her iki şehirdeki öğrencilerin konuyla ilgili kavramsal anlama düzeylerini tespit etmede etkili olduğu düşünüldüğünde, öğrencilerin ilk bilgilerini tespit etmeye yönelik bu tür yoklama sorularının sadece fen öğretiminde değil diğer derslerde de kullanılması ve soruların etkililiği hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için bu yaklaşıma uygun ortamların tasarlanması ve biçimlendirici değerlendirme yönteminin Fen Bilimleri derslerinde etkin biçimde uygulanması ve değerlendirilmesi önerilmektedir.

Keywords: