Özet:

Roma Hukukunda özel hukuka ilişkin davalarda, delil ve ispat konusu zaman içinde gelişme göstermiş ve günümüzde esas alınan sistemin temelleri atılmıştır. Özellikle Sistem Dışı Yargılama usulünün uygulanmaya başlanması ile günümüz yargılamasına benzer şekilde davalar tek bir aşamada ve devlet memuru statüsündeki kişiler önünde görülüp karara bağlanmıştır. Sistem Dışı Yargılama usulünde her ne kadar deliller kategorik olarak sınıflandırılmasa da her bir delilin ispat gücü belirlenmiştir. Bu dönemde hem “gerçeğe ulaşma” görüşü egemen olmaya başladığından hem de hâkimin hukuk kuralını bilmesi ve buna uygun karar vermesi ilkesi benimsendiğinden yargılama faaliyeti taraflar üstü bir öneme sahip olmuştur. Bu çerçevede, delillerin elde edilmesi hususunda tam bir soruşturma yapmak ve gerçeği tespit etmek hâkimin görevi haline gelmiştir

Anahtar Kelimeler: