Özet:

Bu çalışmanın amacı, içinde yaşadığımız dönemde giderek daha da yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanan ‘gözetim' ve ‘gözetim toplumu' olgularının çalışma yaşamı üzerindeki etkilerinin sosyolojik bir bakış açısı içinde analiz edilmesidir. Modernite ile birlikte uygulama alanı bulan siyasi-teknolojiler sonrasında, başta çalışma yaşamı olmak üzere her şey -ekonomi, toplumsal ve idari hizmetler, devlet, eğitim, vs.- giderek iktidar amaçlı bir gözetimin odağı haline gelmiştir. Gözetim pratiklerinin gündelik yaşamdaki egemenliğine yol açan bu süreç, moderniteye geçiş sürecinde Batı'daki ‘kapatılma pratikleri' ile başlamış, modern toplumda hızla kurumsallaşmış ve bugün deüst noktasına ulaşmıştır. Disipliner ve normsal bir karakteristik sergileyen modern toplumlarda, rasyonel denetim ile üretken iktidar yapıları birbirleri içine eklemlenerek kapitalist sürecin dinamolarını oluştururken; enformasyon toplumundan gözetim toplumuna salınım yapan günümüzde de, ‘yeni ekonomi' anlayışı paralelinde örgütlenen piyasalar ile çalışma yaşamında, “dünyanın bütün bilgisayarları birleşin!” çağrısı diğer bütün ideolojik ve politik sloganları hızla bastırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: