Özet:

Özet Hukukumuza 1936 tarihli ve 3008 sayılı ilk İş Kanunu ile giren “işçi temsilciliği” için daha o dönemde özel bir güvence getirilmesi gerektiği tartışılmaya başlanmıştır. İşçi temsilcilerinin, kendilerini seçen arkadaşlarının hak ve menfaatlerini korurken işverenle sürekli temas halinde bulundukları, bu nedenle de sık sık çekişmeler, hatta uyuşmazlıklar yaşamaları ihtimali göz önünde bulundurularak, işverenin kendilerini her an işten çıkarmakla tehdit etmemesi için bir güvence getirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. 1961 Anayasası sonrasında oluşturulan 274 Sayılı Sendikalar Kanunu’nda ise işçi temsilciliği yerine “işyeri sendika temsilciliği” müessesesi getirilmiştir. O dönemde de önemine binaen sürekli tartışma konusu olan “temsilcilik” kurumu ve güvencesi, 1983 Tarih ve 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu’yla yeniden düzenlenmiştir. Daha sonra 2002 tarihli 4773 sayılı “İş Kanunu, Sendikalar Kanunu ile Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılanlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun”la 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun ‘işyeri sendika temsilcilerinin teminatı’nı düzenleyen 30.maddesinde değişiklik yapılmıştır. Günümüzde, toplu iş hukukuna ilişkin mevzuatın ve bu arada sözü edilen 30.maddenin değiştirilmesi halen tartışılmaktadır. Bu amaçla önceki dönemde, “2821 Sayılı Sendikalar Kanunu’nun Bazı Maddeleri ile 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesine Dair Yasa Tasarısı Taslağı”nın 12.maddesinde yeni bir düzenleme kurgulanmıştır. İşyeri sendika temsilciliğinden yeniden işçi temsilciliğine geçmek gereği ve konumuz olan ‘temsilcilerin güvencesi’ meselesi, günümüz tartışmaların odağını oluşturmaktadır. İşyeri sendika temsilcileri görevlerini yerine getirmeye çalışırken, iş sözleşmelerinin feshi tehlikesiyle karşı karşıya kalabilecekler ve bu durum da onların temsilcilik görevlerinin gereğini yapamamaları sonucunu beraberinde getirecektir . Böylesine hassas bir noktada görev yapan temsilcilerin korunması da bir zorunluluktur . Söz konusu koruma elbette ulusal kanunlar aracılığıyla yerine getirilecektir. Ancak, bu konu temel ifadesini “İşletmelerde İşçi Temsilcilerinin Korunması ve Onlara Sağlanacak Kolaylıklar Hakkında 135 Sayılı ILO Sözleşmesi”nde bulmaktadır. Bu nedenle çalışmamızda öncelikle kısaca söz konusu sözleşmeye değinilecek, daha sonra 4773 Sayılı Kanun’la 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda yapılan değişiklikten önceki durumdan bahsedildikten sonra mevcut düzenleme incelenecek ve son olarak önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: