Özet:

Ouml;Z Esiz eski Tuuml;rk runik yazıtlarında en sık geccedil;en kelimelerden biridir. Divanuuml; Luuml;gatirsquo;t-Tuuml;rkrsquo;te verilen anlamına istinaden hep ldquo;yazıkrdquo; şeklinde bir acınma uuml;nlemi olarak değerlendirilen esizrsquo;in runik yazıtlarda kaydedilen ccedil;okluk ve iyelik ekli kullanımları onun uuml;nlemleşmiş bir isim olduğunu, diğer bir deyişle acınma uuml;nlemi işlevini sonradan kazandığını gouml;sterir. Makalede esizrsquo;in ve ondan tuuml;remiş esirke- fiilinin hem tarihicirc;, hem ccedil;ağdaş Tuuml;rk lehccedil;elerindeki kullanımı ve anlam ccedil;erccedil;evesinden hareketle onun ouml;zellikle Eski Tuuml;rk runik metinlerindeki souml;zluuml;ksel anlamı ortaya konulmaya ccedil;alışılmıştır. Yazar zikrolunan kelimenin eski Tuuml;rk runik yazıtlarında ldquo;değerli, kıymetli, azizrdquo; şeklinde bir souml;zluuml;ksel anlama sahip olduğu gouml;ruuml;şuuml;ndedir. Anahtar Souml;zcuuml;kler: esiz, esirke-, +XrkAeki, Eski Tuuml;rk runik yazıtları, Yenisey. ABSTRACT Esiz is one of the most frequently occurring words in the Old Turkic Runic inscriptions. Based on the meaning given in Diwanu Lughat at-Turk by al-Kashgari esiz is understood as alas, an interjection expressing sorrow, regret and compassion. However, the fact that it can be inflected with the suffixes of possession or plurality demonstrates that esiz is a noun serves as an interjection, in other words it is a secondary interjection. The aim of this paper is to find out the initial lexical meaning of esiz. In order to do that the author uses the lexicographic data relating to esiz and its denominative form esirke- in both historical and contemporary Turkic languages. The author claims that the lexical meaning of esiz in the Old Turkic Runic texts should be as follows: dear, valuable, worthy. Key Words: esiz, esirke-, suffix +XrkA-, Turkic runic inscriptions, Yenisey.

Anahtar Kelimeler: