Özet:

İlk Osmanlı medresesinin İznik’te kurulmasının ardından Osmanlı eğitim sistemi önemli bir inkisaf sürecinden geçmiş, Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman devirleri önemli dönüm noktaları oluşturmuş, klasik Osmanlı eğitim sisteminin ana esasları bu dönemlerde teşekkül etmiştir. Bu kurumlaşma sürecinde ve devamında görülen aksaklıklarla ilgili XVI. yüzyılda üçü kanûnnâme biri hüküm ve biri hatt-ı humâyun olmak üzere beş önemli düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemelerle medreselerde okutulacak kitaplar belirlenmiş, verilen eğitimin niteliği artırılmaya çalışılmış, eğitim süresinin standartlaştırılmasına gayret gösterilmiş, ideal müderris ve öğrenci tipine yaklaşma hedefi güdülmüştür. Bu düzenlemelerdeki hükümler Osmanlı gerileme paradigmasının oluşmasında etken olan Osmanlı eleştiri literatürüne de kaynaklık etmişlerdir. Anahtar Sözcükler: XVI. Yüzyıl, İlmiye, Müderris, Medrese, İlmiyye Kanûnnâmeleri *** The Ottoman Ilmiyye Lawcodes of XVI. Century and Madrasa Education With establishment of the first Ottoman madrasa in Iznik, the Ottoman Education system had entered a period of development and the eras of Fatih Sultan Mehmet and Kanuni Sultan Süleyman had been significant turning points where the fundamental principles of the classical Ottoman education system had been intro1222 duced. During the 16th century five important regulations were enacted involving the institutionalization process and the problems that arose afterwards; these consisted of three kanunname’s, a hukum (decree) and a hatt-i humayun (decree of the sultan). With these enactments the books that were taught in the madrasas were determined, efforts were made to improve the quality of education, the education program was tried to be standardized all the while had aimed to create settings to obtain the ideal mudarris and student type. Furthermore, the decrees/articles of these regulations have also been sources to references of Ottoman literature reviews that have been effective in the formation of the paradigm of the Ottoman decline. Key Words: 16th Century, Ilmiyye, Mudarris, Madrasa, Ilmiyye Kanunname’s (Lawcodes of Islamic Jurisprudence) ---------------------- - BELLETEN, 283, Cilt: LXXVIII-Sayı: 283-Yıl: 2014 Aralık Yazdır     Geri    100. Yılında 1. Dünya Savaşı   Sempozyumlar   Duyurular Sempozyum: Osmanlı-Macaristan-Habsburg İlişkileri CNR Kitap Fuarı: 04-13 Mart 2016 Diğer duyurular Adres: Kızılay Sokağı No: 1 06100 Sıhhiye - ANKARA Tel: +90 312 3102368, Belgegeçer: +90 312 3101698 © 1995 - 2014 Türk Tarih Kurumu Başkanlığı- Her hakkı saklıdır

Anahtar Kelimeler: