Özet:

Mülteci; ülkesinde dini, sosyal konumu, ırkı, siyasal düşüncesi veya ulusal kimliği sebebiyle kendisini baskı altında hissederek kendi devletine olan güvenini kaybeden, kendi devletinin ona tarafsız davranmayacağı düşüncesi ile ülkesini terk edip, başka bir ülkeye sığınma talebinde bulunan ve bu talebi o ülke tarafından kabul edilen kişidir. Göçmen ise; mülteci tanımında bulunan nedenlerin dışında, çoğu zaman ekonomik gerekçelerle, ülkesini gönüllü olarak terk ederek başka bir ülkeye, o ülke yetkililerinin bilgi ve izni dâhilinde yerleşen kişidir. Göçmen ve mültecilerin gerçekleştirdikleri göç olayları sonucunda farklı kültürlere sahip insanların bir arada yaşama zorunluluğu, bazı sorunlara neden olmuştur. Ortaya çıkanmühim sorunlardan biri de eğitimdir. Eğitimde ise öncelikli sorun mülteci ve göçmenlerin ana dilinin Türkçe olmamasıdır. Bu nedenle bu sorunlar arasından Türkçe öğretimi öncelik kazanmıştır. Türkçe öğretimi için Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler ve sivil toplum örgütleri gibi çeşitli kurumlar kurslar düzenlemektedir. Ancak göçmenler ve mülteciler yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde birçok sorunla karşılaşmışlardır. Bu sorunlardan bazıları çözülse de Türkçe öğrenmede eksiklik devam etmektedir. Çalışmamızda göçmen ve mülteci öğrencilere Türkçe öğretiminde okulda yapılan oryantasyon çalışmalarının ve okul içi- okul dışı sosyal etkinlik faaliyetlerinin rolü üzerinde durulacaktır. Bu çalışma, 2019-2020 eğitim- öğretim yılında Düzce ilinde mülteci, göçmen ve Türk öğrencilerin beraber eğitim gördüğü iki tane devlet okulunda yürütülmüştür. Bu nitel çalışmada, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu eğitim kurumlarında görev yapan ve sınıflarında göçmen veya mülteci öğrenci bulunan 6 öğretmen ile yine bu okullarda eğitim gören 9 mülteci ve 3 göçmen öğrenci ile görüşülmüştür. Verileri analiz etmek için betimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda liselerde eğitim gören göçmen ve mülteci öğrencilerin okula adapte olmaları için yapılan oryantasyon çalışmalarının ve liselerde organize edilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde göçmen ve mülteci öğrencilere daha fazla yer verilmesinin, bu öğrencilerin Türkçe öğrenmelerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmadan yola çıkarak sayıları Türkiye’de her geçen gün artan göçmen ve mültecilere yönelik okul oryantasyon çalışmalarının ihmal edilmemesi ve yapılan sosyal faaliyetlerin sayısının artması gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: