Atıf Sayısı
11
Görüntüleme
38
İndirme
4
Sesli Dinleme
1
Toros Karst Kuşağı’nın karakteristik yerşekillerinden olan polyeler, en geniş ve görece en karmaşık karstik yüzey şekillerindendir. Polyeler Anadolu’da en fazla çalışılmış yerşekillerinden bir tanesi olmakla birlikte münferit polye çalışmaları dışında, Toros polyelerinin dağılışı ve bunlara ait temel morfometrik özellikleri hakkında bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada Toros Karst kuşağı içerisinde yer alan tüm polyeler literatür taraması ve haritalama çalışmalarına göre belirlenerek temel morfometrik özellikleri ortaya konulmuştur. Polyelerin temel morfometrik özelliklerini belirlemek için 1/25.000 ölçekli 680 adet topografya haritası taranmış ve toplam 175 polye haritalanmıştır. Haritalanan herbir polyenin X ve Y merkez koordinatları, taban yüksekliği, alanı, çevre uzunluğu, uzun ve kısa eksen uzunluğu ile uzama oranı, dairesellik değerlerini içeren morfometrik veri seti oluşturulmuş ve haritalandırılmıştır. Bu veri seti ve haritalar ile polyelere ait temel morfometrik özelliklerin dağılış özellikleri ve bu özellikleri denetleyen temel unsurlar açıklanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Toros Karst Kuşağı içerisindeki polyelerin büyük bölümü Batı ve Orta Toroslar’da yer alan Isparta Açısı içerisinde yer almaktadır. Geniş bir yükselti basamağı aralığında dağılış gösteren polye tabanlarının %90’nı 447-1865 m arasında yer almaktadır. Polyeler büyük alanlara ulaşmakla birlikte, %65’inin yözölçümü 10 km2’yi geçmemektedir. Değişik büyüklükteki bu makro karstik şekillerin, hidrolojik ve tektonik denetimlerin bir sonucu olarak, dairesellik indisi değerleri 28’e, uzama oranı değerleri ise 9’a kadar yükselmektedir. Dairesellik indisi değerleri polye gelişiminde flüvyal süreçlerin egemen olduğu flüvyo-karstik polyelerde yüksek değerlere ulaşmakta, uzama oranı tektonik denetimli polyelerde yüksek çıkmaktadır.
The polyels, which are one of the characteristic substrates of the Toros Karst Generation, are among the broadest and relatively most complex cartic surface shapes. Although the polyels are one of the most studied landscapes in Anatolia, in addition to the Munferite polyel studies, there is no study on the distribution of the Toros polyels and their basic morphometric properties. In this study, all the polyels within the Toros Karst generation were determined by literary scan and maping studies and found the basic morphometric characteristics. To determine the basic morphometric characteristics of the polies, 680 topographic maps of the scale of 1/25,000 were scaned and a total of 175 polies were maped. A morphometric set of data that contains the X and Y central coordinates, base height, area, environmental length, long and short axis length and extension ratio, circularity values of each polyene on the map is created and maped. This data set and maps describe the distribution characteristics of the basic morphometric characteristics of the polies and the basic elements that control these characteristics. According to the results obtained, the majority of the polyels within the Toros Karst Generation are located within the Isparta Horn, which is located in the Western and Central Toros. 90 percent of the polye basins, which are distributed within a wide elevated staircase range, are between 447-1865 m. While the polyels reach large areas, 65% of the area are not more than 10 km2. As a result of these different sizes of macro-carstic shapes, hydrological and tectonic controls, circularity index values rise to 28 and extension ratio values to 9. Circularity indice values reach high values in fluvial-carstic polies where fluvial processes dominate in the polies development, the extension rate is high in tectonic-controlled polies.
Poljes, which represents the largest and relatively the most complex karst forms, are one of the most characteristic and widespread features in the karst terrains of the Taurus Mountains. Although poljes have been one of the most studied landforms in the Anatolian karst, except for a few studies, no particular attention has been directed to provide a quantitative study on the morphometry and spatial distribution of poljes. In this study, an attempt has been made to present a comprehensive account of the basic morphometric characteristics and spatial distribution of the poljes within the karst regions in the Taurus karst belt, based on the critical review of the previous literature and detailed map studies. In this respect, 680 topographic maps, 1;25.000 scales with 10 m contour intervals, were analyzed and the 175 poljes were mapped. A data set based on the determination of morphometric parameters of the poljes was prepared, including X and Y centroid coordinates, the elevation of the floors above mean sea level, area, perimeter length, short and long axis lengths, elongation ratio, and circularity index. Within the scope of this dataset, the spatial distribution of the basic morphometric properties of poljes and the main factors controlling these properties were evaluated and interpreted. Most of the poljes in the Taurus karst belt are found in the area within the Isparta Angle located in the Western and Central Taurus. Most of the polje floor elevation (90%) is about between 447 and 1865 m above mean sea level though they are distributed in various elevations. Some poljes cover rather large areas, but the majority (65%) of them have a surface area of not more than 10 km sq. Due to the hydrological and tectonic characteristics of poljes, the circularity index values increase up to 28 and the elongation ratio values up to 9. The circularity index reaches higher values in fluvio-karst poljes dominated by fluvial processes, whereas the elongation ratio is higher in tectonically controlled poljes.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
