Özet:

Osmanlı toplumu, Müslümanlar ve gayrimüslimler olmak üzere iki temel unsurdan oluşmaktaydı. Osmanlı toplumsal yaşamını daha iyi analiz edebilmek ve bu alanda nitelikli çalışmalar ortaya koyabilmek için Müslüman reaya ölçüsünde gayrimüslim reayanın da inceleme altına alınması gerekmektedir. Bu noktada gayrimüslimlerin Osmanlı toplum hayatı içerisindeki rolleri, ülke ekonomisine katkıları, mesleki eğilimleri, yaşam standartları gibi bazı konular önem kazanmaktadır. Gayrimüslimlerin sosyo-ekonomik hayatlarına dair önemli ipuçları yakalayabileceğimiz temettuat defterleri, şer’iyye sicilleri, terekeler, nüfus defterleri, gibi birincil kaynaklara ek olarak cizye defterleri, bize bu konuda oldukça kapsamlı bir bilgi içeriği sunmaktadır. Bu çalışmada 1847 yılı cizye defterleri çerçevesinde 19. yüzyıl ortalarında Amasya’da bulunan mükelleflerin tahmini nüfusları, mesleki dağılımları, cizye sınıfları ayrıntılı olarak ele alınmış; defterlere kayıtlı hane ve şahıs isimleri üzerinde de istatistiksel bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: