Abstract:

Kadınların Kur’an eksenli çalışmaları Hz. Peygamber döneminden itibaren söz konusudur. Hz. Aişe ile başlatabileceğimiz tefsir çalışmaları yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren bu alanda çalışma yapan yeni hanımlarla devam etmiştir. Günümüzde Kur’an’ı tefsir eden hanımların sayısında önemli bir artış söz konusudur. Kur’an tercümesi yapan hanımlara gelince, ondokuzuncu asrın ortalarında bir hanımın Kur’an’ı tercüme ettiğine şahit oluyoruz. Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren –tefsir yapan hanımların sayısı gibi- Kur’an’ı tercüme eden hanımların sayısı da artmıştır. Bugün muhtelif ülkelerde Kur’an’ı tercüme faaliyeti içinde bulunan sayıları dikkat çekecek kadar çok hanım bulunmaktadır. Çalışmada bu hanımlardan ihtida ederek Müslüman olanlar ve yapmış oldukları tercümeler üzerinde durulmaktadır. Allah’ın hidayet nasip ettiği bu kadınlar muhtelif milletlere mensupturlar. Aralarında Rus, Amerikalı, İngiliz, Macar veya başka ülkelerden olanlar vardır. Bunların Kur’an’la tanışmaları farklı farklı olduğu gibi her birinin ihtida hikayesi de kendine özgüdür. Daha önce yayımlanan bir çalışmada Müslüman bir ailede doğup İslâmî bir çevre içinde büyüyen hanımların yapmış olduğu Kur’an tercümeleri işlenmiş idi. Burada ondan farklı olarak daha önce Müslüman değilken sonra İslam’la şereflenen hanımlar ve onların tercümeleri ele alınmaktadır. Kur’an’ı tercüme ettiği halde Müslüman olmayan hanımlar da vardır. İhtida etmiş hanımlar ile gayrimüslim hanımların yapmış oldukları Kur’an tercümelerine tek bir çalışmada yer vermek, makalenin sınırlarını aşacağından gayrimüslim hanımların Kur’an tercümelerini başka bir çalışmada incelemek düşüncesindeyiz. Burada yalnızca Kur’an’ı tercüme ettiğini tespit edebildiğimiz mühtedi Müslüman hanımların hayatları ve tercümeleri hakkında kısa bazı bilgiler verilmekte tercüme yöntemlerine işaret edilmektedir. Ayrıca tercümelerinin kaynakları, çevrelerinde ve genel olarak Müslüman kamuoyunda meydana getirdikleri etkiler bunlara dair oluşan tepkiler de beyan edilmektedir. Tercümelerinin muhtevası ve yaptıkları çevirilere dair örnekler üzerinde –makalenin hacmini büyüteceğinden- yoğunlaşılmamaktadır. Bununla birlikte bazı tercümelerden birkaç örnek verilmektedir. Bu hanımları Kur’an tercüme etmeye sürükleyen saiklere de değinilmektedir. Kur’an’ı tercüme eden mühtedi hanımların bir kısmı bunu tek başına yapmışken, bazıları da ortaklaşa yapmışlardır. Çalışmada bu noktaya da dikkat çekilmekte ve hanımların bu tercümelerdeki payları tespit edilmeye çalışılmaktadır. Mühtedi hanımlardan bazıları Kur’an’ın tamamını çevirirken bir kısmı da Kur’an’ın bazı cüzlerini, bazı surelerini, hatta seçilmiş bazı ayetlerini tercüme etmeyi tercih etmişlerdir. Burada sadece Kur’an’ın tamamını tercüme etmiş olanlar üzerinde durulmaktadır. Çalışmada sıralama, tercümelerin yapıldığı tarihe göre kronolojik olarak verilmektedir.

Keywords: