Özet:

Türkçe dersi öğretim programının genel ve özel amaçları doğrultusunda kazandırılmak istenen beceri ve değerler, Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler ve bu metinlere bağlı etkinlikler vasıtasıyla kazandırılır. Metinlerin sınıf içerisinde işlenme sürecinde doğrudan sürece dâhil olan iki önemli unsur vardır: öğretmen ve öğrenci. Alanında uzun süre akademik eğitim gören, metin işleme sürecinde metin ve öğrenci ile doğrudan etkileşime giren öğretmenlerin metinlere yönelik algıları metinlerin niteliklerini yansıtması bakımından son derece önemlidir. Buna bağlı olarak bu araştırmanın amacı Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda yer alan metinlerin niteliklerini “Ders Kitaplarına Alınacak Metinlerin Nitelikleri” (DKAMN) bağlamında öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirmektir. Araştırmanın amacına bağlı olarak Kocaeli ilinin farklı ilçelerinde görev yapmakta olan 12 Türkçe öğretmeni ile odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Dörder kişiden üç farklı odak grup görüşmesinin gerçekleştirildiği araştırmada katılımcılara yedi soru sorulmuştur. Nitel araştırma desenlerinden temel nitel desenin benimsendiği araştırmada veriler araştırmacı tarafından kodlanmış ve betimlenmiştir. Betimlenen veriler güvenirlik açısından iki farklı uzman tarafından farklı zamanlarda ve bağımsız olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda yazar ve eser seçiminde çeşitliliğe önem verildiği, tanınmış yazarların tercih edildiği, edebi bakımdan nitelikli eserlerin seçildiği, çeviri eserlerin nitelikli çevirilere sahip olduğu, kısaltmaların Program’daki (2019) kurallara uygun olduğu, biyografilerde sanatsal hayatın ön plana çıkarıldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte ders kitaplarında Türk Dünyası ve Balkan edebiyatlarına sınırlı düzeyde yer verildiği, kısaltılmış metinlerin ve biyografilerin tür özelliklerini yansıtmada yetersiz kaldığı gibi olumsuz sonuçlara da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: