Görüntüleme
1
Bu çalışmada Eski Türkiye Türkçesi dönemine ait Şerâʼit-i İslâm adlı müellifi bilinmeyen manzum bir ilmihâl değerlendirilecektir. Eski Türkiye Türkçesi döneminde telif-tercüme faaliyetlerinin başlamasıyla beraber dinî eserler Arapça ve Farsçadan tercüme yoluyla Türkçeye kazandırılmış veya dinî konuları halka öğretmek amacıyla doğrudan Türkçe eserler kaleme alınmıştır. Türkçe kaleme alınan eserler arasında temel dinî bilgileri öğretmek ve halka anlatmak için yazılan manzum ilmihâller önemli bir yer tutmaktadır. Şerâʼit-i İslâm isimli manzum ilmihâl de bu dönemde kaleme alınan eserlerden biridir. Mesnevi nazım şekliyle didaktik tarzda telif edilen bu ilmihâl, sade ve anlaşılır bir dille kaleme alınmıştır. İslam’ın şartlarının anlatıldığı Şerâʼit-i İslâm, kelime-i şehâdet, namaz, oruç, zekât ve hac fasıllarından oluşmaktadır. Eserde genel olarak kelime-i şehadet getirerek Allah’ın birliğini tasdik etmenin gerekliliği, namazın ehemmiyeti, orucun fazileti, zekâtın miktarı, haccın kimlere farz olduğu, hacda yapılması gerekenler ve benzeri konular nasihat üslubuyla ve şiirsel bir dille anlatılmıştır. Eserin toplam beyit sayısı 260’tır. İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı ve Ankara Milli Kütüphane Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi’nde olmak üzere üç nüshasına ulaşılabilen eserin müellifi ve telif tarihi bilinmemektedir. Eser, dil ve imlâ bakımından Eski Türkiye Türkçesi özellikleri göstermesinin yanı sıra eserde bu dönemin söz varlığına ait birçok kelime de bulunmaktadır. Halka yönelik yazıldığı anlaşılan eserde; halk dilinde kullanılan ibâre, deyim ve kelimelerin yanı sıra Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaların kullanıldığı görülür. Türkçeye hâkim bir şairin eliyle kaleme alındığı görülen eser, Eski Türkiye Türkçesi döneminde dinî nitelikli eserlerin Türkçe kaleme alındığını göstermesi açısından önemlidir. Makalede, Şerâʼit-i İslâm adlı manzum ilmihâlin yapısı ve muhtevası hakkında bilgi verilerek, nüshaları tanıtılmaktadır. Ayrıca eserin tenkitli metnine yer verilerek, dil ve imlâ özellikleri ile söz varlığı hakkında bilgi verilmiştir.
In this study, a poetic catechism from the Old Turkey Turkish period, Sharāit al-Islām, whose author is unknown, will be evaluated. With the beginning of the translation activities in the Old Turkey Turkish period, religious works were translated from Arabic and Persian into Turkish, or works were written directly in Turkish to teach religious subjects to the public. Among the works written in Turkish, catechism in verse which was written to teach basic religious knowledge and explain it the people, has an important place. Sharāit al-Islām is one of the works written in this period. Written in a didactic style in the verse form of mathnawi, it is written in a simple and easy to understand language. Sharāit al-Islām, in which the pillars of Islam are explained, consists of chapters on the word of shahada, prayer, fasting, zakat, and pilgrimage. In the work, the necessity of affirming the oneness of Allah by giving shahada, the importance of prayer, the virtue of fasting, the amount of zakat, who is obliged to perform hajj and what to do during hajj, etc., are explained in the style of advice and poetic language. The total number of couplets is 260. The author and date of composition of the work, of which three copies can be found in Istanbul Süleymaniye Library, Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library and, Ankara National Library Adnan Ötüken Provincial Public Library, is unknown. In addition to showing Old Turkey Turkish characteristics in terms of language and orthography, the work also contains many words belonging to the vocabulary of this period. In the work, which is understood to have been written for the public, it is seen that Arabic and Persian words and phrases are used in addition to the phrases, idioms, and words used in the folk language. The work, which seems to have been written by a poet with a good command of Turkish, is essential in showing that religious works were written in Turkish during the Old Turkey Turkish period. In the article, information about the structure and content of the poetic catechism Sharāit al-Islām, is given and its copies are introduced. In addition, the critical text of the work is given and information about the language and spelling features and vocabulary is given.
Alan : İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
