Özet:

çeviri, Joseph Schacht'ın The Origins of Muhammadan Jurisprudence (London 1979) (İslam Hukukunun Kaynakları) adlı eserinin The Mu'tazila başlıklı 7.bölümünün çevirisidir. Çevrilen metnin aslı iki sayfadır. Schacht (Şaht) bu iki sayfa içinde Mu'tezile'nin hukuk doktrinini/öğretisini özet olarak tanıtmaya çalışmaktadır. Schacht'ın bu çalışmasında bazı eksiklikler vardır, Mu'tezile'nin hukuk anlayışını diğerlerinden ayıran ve bize göre en önemli özelliği olan "aklî teklif ve şer'î teklif" ayırımından söz edilmemesi bu cümledendir. Ancak bu çalışmada, Mu'tezile hakkında bilgi veren pek çok çalışmada yer almayan bazı tespitler de vardır; bazı yönlerden Mu'tezile'nin hukuk doktrininin Iraklılarınkine benzediği üzerine örnek verilmeden işaret edilse de, birçok insanın eserlerinde ve sözlü anlatımlarında tartışılmadan kabul edilen "Mu'tezile (veya çoğunluğu) fıkıhta Hanefîdir" şeklindeki yaygın kanaatin aksine, Mu'tezile'den, Ashab-ı rey ve kıyas olan Iraklılara (Hanefiler) karşı reddiye yazanlardan söz edilmektedir. Yine örnek verilmese de onda Mu'tezile'nin teolojik (kelamî) görüşlerinin, onların hukuk doktrinlerine yansıdığından bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler: