Özet:

İnsanlık tarih içerisinde devletlerin baskıcıyönetimleri ve savaşlar sonucunda çok trajik sonuçlarla karşıkarşıya kalmıştır. 2. Dünya savaşısonucunda milyonlarca insan hayatınıkaybetmiş, yine bir o kadar insan yerinden yurdundan olmuştur. Uluslararasıtoplum insan bu sonuçlar üzerine insanların sahip olduğu tmel hak ve hürriyet ihlallerini en aza indirmek üzere yeni bir uluslararasısitem içinde insan haklarıkoruma sistemlerini inşa etmeye başlamıştır. Milletler ve devletler arasındaki uyuşmazlıklarıbarışçıl yollarla çözmek üzere 1945 yılında BirleşmişMilletler kurulmuştur. Evrensel İnsan Haklarıbeyannamesi ve takip eden Ulusllararası İnsan HaklarıSözleşmeleri imzalanmışve bu Sözleşmelerle temel hak ve hürriyetleri koruma mekanizmalarıoluşturulmuştur. Bölgesel bir İnsan Haklarısistemi kuran Avrupa İnsan HaklarıSözleşmesi 4 Kasım 1950’de kabul edilmişve 3 Eylül 1953’de yürürlüğe girmiştir. Bu Sözleşme hukuki bağlayıcılığa sahip ilk uluslararasıinsan haklarısözleşmesidir. Diğer uluslararasısözleşmelerle karşılaştırıldığında Avrupa Sözleşmesi bu alnada nevi şahsına münhasırdır. Bireyleri, sözleşmede garanti edilen temel hak ve hürriyetleri ihlal eden devleti şikayet etme hakkıile donatan ilk ulsulararasısistemi kuran sözleşmedir. Uluslararsı İçtihat Hukukunu da içeren ve kendi kendien referans veren bir rejime sahiptir. Çünkü kendi içtihat hukukuna dayanarak Mahkeme önceki kararlarıile bağlıdır. Bu İçtihat Hukuku sisteminin bir özelliğidir. Avrupa Konseyi üye devletlerin mahkeme ve hukuk sistemlerinden bağımsız olarak çalışır. Strasbourg Mahkemesi üye devletlerin bir temyiz mahkemesi değildir, iç hukuklarınısadece Sözleşmeye uygunluk bakımından yourmlar. Avrupa İnsan HaklarıSözleşmesi ve denetim mekanizmasıbütün Dünya’da İnsan haklarının gelişimine önemli bir katkıyapmıştır. Bu çalışmadaki so rise Sözleşme ve meknaizmasının yaygın insan haklarıihlalleri ile mücadele edip edemeyeceğidir. Sözleşmeye taraf ülkelerde yaygın ve sistematik ihlaller on yıllardır görülmememktedir. BatıAvrupa Demokrasileri olarak adlandırılan ülkelerde bu tür yaygın ve sistematik ihlalere yer olmadığı şeklinde yaygın ve genel bir inanç vardır. Bu tür pratiklerin dünyanın digger bölgelerindeki diktatörlük rejimlerine ait olduğuna inanılmaktadır. Fakat bir an bir şekilde Sözleşmeye taraf bir ülkede yaygın ihlallerin olmasıdurumunda Sözleşme ve control mekanizmasıbu tür yaygın ishlelelrle başa çıkabilecek midir? Bu çalışmamız bu soruya cevap aramaktadır.

Anahtar Kelimeler: