Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
  Atıf Sayısı 2
 Görüntüleme 58
 İndirme 9
Fetva Mecmualarına Göre Tanzimat Öncesi Dönem Aile Yapısı Hakkında Bazı Tespitler
2020
Dergi:  
Hitit İlahiyat Dergisi
Yazar:  
Özet:

Bir Müslümanın yalnızca ibadet konularıyla alakalı değil; aile hayatında ve gündelik yaşantısındaki davranışlarının dinî kurallara uygun olup olmadığı amacıyla sorduğu sorulara aldığı cevaplar “fetva” terimiyle ifade edilmektedir. Osmanlı toplumunda fetva uygulaması ağırlıklı olarak Hanefî mezhebi içtihatları çerçevesinde işletilmiştir. Fetva işleminde Hanefî mezhebinin görüşleri esas alınmış, zaman zaman bir konudaki birkaç görüşten birisi tercih edilerek fetva o görüş doğrultusunda verilmiştir. Ancak diğer mezheplerin görüşlerinin uygulanmasına farklı dönemlerde farklı yaklaşılmıştır. Nitekim 15. yüzyılın başlarında kaleme alınan eserlerde gerek tahkim yoluyla (farklı mezhebe mensup birini hakem tayin ederek) veya doğrudan diğer mezheplerin görüşlerinin uygulanmasına olumlu bakılırken, 16. yüzyıl ve sonrasında kaleme alınan eserlerde bu uygulamaya izin verilmemiştir. Prensip olarak hâkimlere farklı mezheplerin ya da müçtehitlerin görüşleriyle amel etme yetkisi tanınmazken, belirli meselelerde farklı müçtehitlerin görüşlerinin uygulanmasının kamu otoritesi tarafından emredildiği görülmektedir. Buradan da anlaşılmaktadır ki ihtiyaç duyulduğunda Hanefî mezhebi dışındaki müçtehitlerin görüşünden yararlanmak, ancak kamu otoritesinin inisiyatifi ile mümkün olmaktadır. Şeyhülislam ve Müftîlerin bu çerçevede verdikleri fetvalar “fetva mecmuaları” adı verilen eserlerde derlenmiştir. Söz konusu eserler yalnızca birer fıkıh kaynağı mahiyetinde olmayıp aynı zamanda ilgili dönemin tarihî şartlarının ve sosyal yapısının incelenmesi için birer referans niteliğindedir. Bu çalışmada Şeyhülislam fetvalarını içeren basılı ve yaygın kullanılan mecmuaların yanında daha çok, taşrada görev yapmış “kenâr müftîleri” olarak adlandırılan müftülerin fetvaları ele alınmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Üsküp Müftüsü Pir Mehmed Üskûbî, Akkirman Müftüsü Ali Akkirmânî ve Kayseri Müftüsü Ali en-Nisârî’ye ait fetvaları içeren mecmualar ile Çorum Müftüsü Ahmed Feyzi Efendi tarafından derlenen mecmua başvuru kaynakları arasında yer almıştır. Makalede fetva mecmualarından seçilen temsil gücü yüksek örneklerden hareketle Tanzimat öncesi dönemin aile yapısıyla alakalı yapılan bazı tespit ve tahliller yer almaktadır. Aileyi ilgilendiren bütün mevzularla ilgili fetvaların tamamını incelemek, bu çalışmanın amacını ve sınırlarını aşmaktadır. Daha ziyade, hükümlerin arka planındaki düşünce ve zihniyeti göstermeye elverişli olduğunu düşünülen örnekler üzerinde durulmuştur. İlgili fetvaların önemli bir kısmının içtihada dayandığı, bunlarda bazılarının dönemlerinin bakış açısı ve zihniyetini yansıttığı, dolayısıyla eleştiriye açık olduğu hususu, bu fetvalar değerlendirilirken gözden uzak tutulmamalıdır. Çalışmada, ele alınan konuların fıkhî bağlamı ortaya konmuş, hükümlerin arka planındaki zihniyet tahlil edilmiş, fıkıh kurallarının birbirleriyle ilişkisini gösteren bağlantılara dikkat çekilmiştir. Makalede, gerek duyulan yerlerde bu hükümlerin İslam’ın genel dünya görüşü açısından kritiğine de yer verilmiştir. Bu bağlamda en dikkat çekici nokta, nikâh akdini “erkeğin kadından cinsel olarak yararlanma hakkına sahip olmasını sağlayan bir akit” olarak tanımlayan fıkıhçıların akdin kuruluşunu, tarafların hak ve sorumluluklarını, hatta akdin sona erişini düzenleyen hükümleri belirlerken, yaptıkları tanımla uyum içerisinde olan kurallara yer vermiş olmalarıdır. Ancak bu çerçevede ortaya konan bazı hükümler, nasların ortaya koyduğu değerler açısından da eleştiriye açıktır. Öte yandan makalede, toplumun örf ve adetlerinin fıkıh ve fetva kurallarının çizdiği çerçevedeki bazı katı hükümleri revize ederek klasik aile yapısının oluşmasına yaptığı etkiye de dikkat çekilmiştir. Bir örnek olarak vurgulamak gerekirse, fıkıh kurallarına göre kuramsal olarak erkeğin evlilik birliğini tek taraflı olarak son verme yetkisi (talâk) kazâî/hukukî olarak oldukça serbest bir biçimde kullanılabilmektedir. Geçerli bir sebep olmasa da erkek talak hakkını kullandığı takdirde, dinen günah işlemiş sayılsa bile yaptığı boşama hukuken geçerlidir. Ancak sebepsiz yere boşamam yapanlara karşı başta kendi aileleri ve yakın çevreleri olmak üzere toplumun gösterdiği tepki, bu hakkın sebepsiz yer kullanılmasını önemli ölçüde engellemiştir. Nitekim fıkıhtaki teorik çerçeve ile toplumun örfünün şekillendirdiği aile hayatı arasındaki bu farklılık Osmanlı toplumunda yaşayan Batılı araştırmacıların da dikkatini çekmiştir. Sonuç olarak makale bir fıkıh ve hukuk tarihi çalışması niteliği taşıdığı kadar, aile konusunda günümüzde gündeme getirilen problemlerin arka planına da ışık tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

According To The Fetva Mecmues, A Few Detections On The Family Structure Of The Pre-tanzimat Period
2020
Yazar:  
Özet:

A Muslim does not only relate to the subjects of worship; the answers he receives to the questions he asks whether his behavior in his family and daily life is in accordance with the religious rules are expressed in the term "fetva". In the Ottoman society, the fetva practice was mainly operated in the framework of the Hanefî religious drinks. In the process of fetva, the opinions of the Hanefî religious are based, and sometimes one of the few opinions on a subject is preferred and fetva is given according to that opinion. But the other religious opinions were differently approached in different periods. In fact 15. In the early centuries, the works that were painted were considered to be positive for the application of the views of either by arbitration (by appointing a judge of a member of the different religions) or directly from other religions, but in the works that were painted in the 16th century and after it was not permitted to do so. In principle, the judges are not recognized by the authority to act with the opinions of different disciples or interlocutors, but it appears that the public authority orders the application of the opinions of different interlocutors in certain matters. It is also understood that when necessary to take advantage of the opinion of the mutualists other than the Hanefish religion, it is possible only with the initiative of the public authority. Those who are in the midst of the covenant, and those who are in the midst of the covenant, and those who are in the midst of the covenant, and those who are in the midst of the covenant, and those who are in the midst of the covenant, and those who are in the midst of the covenant. These works are not only a fictional source but also a reference for the study of the historical conditions and social structure of the relevant period. In this study, in addition to the printed and widely used mecmues that include the Sheehul-Islam fetvals, the fetvals of the "Kenari-Mufti" called the "Kenari-Mufti" that have been used in the tail were attempted to deal with. In this context, Archbishop Mufti Pir Mehmed Üskûbî, Akkirman Mufti Ali Akkirmânî and Kayseri Mufti Ali en-Nisârî included the fetvals of the Mecmuas and the Mecmuas application sources collected by the Chorum Mufti Ahmed Feyzi Efendi. In the article, the representative power chosen from the fetva mecmues is moved from high examples of certain detections and assessments made in relation to the family structure of the pre-Tanzimat period. The study of all fetals related to all positions that concern the family exceeds the purpose and limits of this work. Instead, it is focused on examples that are thought to be appropriate to show thought and mindset in the background. The fact that a significant part of the relevant fetuses is based in the intestine, that some of them reflect the perspective and mentality of their periods, and therefore open to criticism, should not be ignored when assessed these fetuses. In the study, the fictional context of the subjects discussed was revealed, the mentality in the background of the sentences was evaluated, the links that showed the relationship of the fictional rules with each other were attracted. In the article, where necessary, these provisions are also criticized in terms of the general world view of Islam. The most remarkable point in this context is that the fighters who define the marriage act as "a act that allows the man to have the right to sexual benefit from the woman" have placed the rules in accordance with their definition while determining the rights and responsibilities of the parties, and even the provisions that regulate the access to the act. But some of the claims presented in this framework are open to criticism in terms of the values presented by the people. On the other hand, the article also highlighted the influence of society’s arms and traditions on the formation of the classical family structure by revising some of the rigorous provisions in the framework of the fiction and fetva rules. For example, the right to unilaterally terminate the marriage union by a man, according to the fictional rules, can be used in a fairly freely manner, accidentally/legally. If there is no valid reason, but if the man uses the right to divorce, the divorce is valid by law, even if the religious sin is considered to have been committed. But the reaction of society, including their own families and their close surroundings, to those who cannot leave for no reason, has significantly prevented the use of this right for no reason. In fact, this difference between the theoretical framework of the fist and the family life that the society’s fist forms has also attracted the attention of Western researchers living in the Ottoman society. As a result, as the article is a fictional and legal history work, it also keeps the light on the background of the problems presented today in the family.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Dikkat!
Yayınların atıflarını görmek için Sobiad'a Üye Bir Üniversite Ağından erişim sağlamalısınız. Kurumuzun Sobiad'a üye olması için Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ile iletişim kurabilirsiniz.
Kampüs Dışı Erişim
Eğer Sobiad Abonesi bir kuruma bağlıysanız kurum dışı erişim için Giriş Yap Panelini kullanabilirsiniz. Kurumsal E-Mail adresiniz ile kolayca üye olup giriş yapabilirsiniz.
Benzer Makaleler
Hitit İlahiyat Dergisi

Alan :   İlahiyat

Dergi Türü :   Uluslararası

Metrikler
Makale : 621
Atıf : 1.689
© 2015-2024 Sobiad Atıf Dizini