Görüntüleme
8
Türk-İslam düşüncesini şekillendiren bir kavram olan hikmet, “yargıda bulunmak” manasına gelen “hükm” masdarından bir isim olup “engellemek, alıkoymak, gemlemek sağlam olmak” anlamlarındaki “ihkâm” masdarıyla anlam ilişkisi içerisindedir. Bu kavram tasavvufta eşyanın hakikatine ulaşmak, varlığın sırrını keşfederek oluş amacını kavramak ve tüm bunlardaki ilahî iradenin rolünü keşfetmek demektir. Kuran-ı Kerim’de hikmete, öğüt, idrak yeteneği, ilim, peygamberlik, Kuran’ın tefsiri, Kuran ilmi ve neticede bizzat Kuran olarak çok geniş çerçevede manalar verilmiştir. Klasik Türk edebiyatının ilk dönemlerinden sonlarına kadar hikmetli söz söyleme geleneği devam etmiştir. Türk edebiyatının Anadolu sahasında verilen temel eserlerinin en önde geleni, Âşık Paşa’nın (ö. 733/1332) Garibnâme’si şekil ve muhteva bakımından şairin geniş düşünce tarzını, hayata ibretle bakışını, hayal gücünün sınırsızlığını, dikkatini, ilmî titizliği ile nizama verdiği önemi göstermesi yanında hikmet yönünü vermesi açısından da önem taşıyan bir eserdir. Devrinin ideologlarından ve bilginlerinden olan Âşık Paşa, âlemde gördüğü tüm hadiselere ibret gözüyle bakarak insanlığı hikmet tarafına çekmek isteyen bir şairdir. Bu açıdan bakılırsa bir kâinat kitabı olarak tasarladığı Garibnâme’de hikmetle ilgili çok sayıda bilgi bulunduğunu ifade etmek gerekir. Garibnâme, pek çok açıdan olduğu gibi hikemî edebiyat açısından da temel eserlerden biridir. Bu çalışmada mezkûr eserde yer alan hikmet tanımları üzerinden hikemî edebiyatın başında yer alan bir isim olan Âşık Paşa’nın hikmete bakışı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Garibnâme’den seçilen yüz elli beyit üzerinden analiz yapılmıştır.
The wisdom, a concept that shapes the Turkish-Islamic thought, is a name from the “righteous” mass in the meaning of “being in judgment” and is in a meaning relationship with the “righteous” mass in the meaning of “hindering, striving, striving; being strong.” This concept means to reach the truth of the thing in Tasavuf, to understand the purpose of being by discovering the secret of existence, and to discover the role of the divine will in all of these. In the Qur’an, wisdom, instruction, knowledge, prophecy, the interpretation of the Qur’an, the knowledge of the Qur’an and, in the end, the personal Qur’an is given in a very broad framework. From the early periods of classical Turkish literature to the end, the tradition of wise speech continued. One of the leading works of the Turkish literature given in the Anadolu field, Aşık Pasha (p. 733/1332) Garibnâme is also important in terms of shape and magnificence for the poet to give the widespread way of thinking, the sight of life, the importance of the imagination, the attention, the scientific rigidity and the wisdom, as well as the direction of wisdom. A poet, who is one of the ideologists and scientists of the revolution, is a poet who wants to draw humanity to the wisdom side by looking at all the events he sees in the world. In this regard, it is necessary to say that there is a lot of knowledge about wisdom in Garibnâme, which he has designed as a world book. As in many aspects, it is also one of the basic works of wisdom. In this study, it was tried to evaluate the wisdom of Aşık Pasha through the definitions of wisdom in the mosquito work. The study analyzed over a hundred and fifty beits chosen from Garibnâme.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
