Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
142
İndirme
25
Bu makalede Mâverdî’nin ahlâk ve siyaset düşüncesi bağlamında adâlet anlayışının irde-lenmesi hedeflenmektedir. İslam düşünce geleneğinde adâlet, genellikle felsefî/teorik içeriğiyle değerlendirilmekle birlikte pratik hayatta uygulanış şekline dair kaleme alınan eserler sayıca azdır. Bu çalışmada Mâverdî’nin kendi eserlerinden hareketle onun ahlâktan siyasete, devlet yönetimine kadar adâletin pratik hayatta nasıl uygulanması gerektiğine dair yaklaşımının izlerini süreceğiz. Mâverdî’nin düşünce dünyasında adalet erdemi paydasında birleşen ahlâk ve siyaset, birbirini tamamlayan iki temel alan olarak kabul edilir. Bir ahlâk kavramı olarak adâlet başlı başına bir erdem olmasının yanında erdemlerin kendisinden çıktığı ana erdemdir. Mâverdî adalet ile itidal (denge) arasında ilişki kurmak suretiyle kişinin öncelikle kendine karşı adaletli olması gerektiğini vurgular. Bu ise kişinin aşırılık ile eksiklik/yetersizlik arasında dengede durması, kendisini iyi ve güzel olana yönlendirmesi, kötülüklerden alıkoymasıyla mümkündür. İnsanın davranışlarında dengeli olanı tercih etmesi adâlet olduğundan dolayı kendinde iyi ve güzel davranışları gösteremeyen kimse kendine zul-metmiş olur. Mâverdî adâleti kişinin kendisine ve başkasına olmak üzere ikiye ayırır. Kişinin kendisine karşı adâleti doğru yolda olması, çirkin şeylerden uzak durması ve davranışlarında sınırı aşmaması vb. sıralanabilir. Başkalarına karşı adâlet ise insanların sosyal yaşam/görgü kurallarına uygun dengeli davranması anlamına gelir. Yöneticinin vatandaşlarına karşı yaklaşımında adaletli olması da bu kapsamda değerlendirilir. Zira siyasette adâlet birey-birey, birey-devlet, devlet-birey ilişkisini düzenleyici esasları belirleyen temel ilkedir. Bir arada yaşamanın vazgeçilmez ilkesi adâletin bireyin söz ve eylemlerinden hukukun üs-tünlüğü ve gelir dağılımı gibi hususlara kadar pek çok yönü vardır. Siyasetin ahlâka duyduğu ihtiyacı fark eden Mâverdî, siyasette ahlâkî ilkelere dayanan etkili ve gerçekçi bir yönetim teorisi kurmayı hedeflemiş; bunun için adâleti devlet yöne-timinin en birinci ilkesi olarak görmüştür. Bu yönüyle adâlet ahlâkî bir erdem olmasının yanında devletin temel bir görevi olarak yöneten-yönetilen arasındaki ilişkinin kuralları belirleyen temel bir ilke olarak görülür. Mâverdî, adâletin hukuk devleti çerçevesinde toplumun tamamını kuşatması için kapsamlı adâlet ilkesine vurgu yapmıştır. Ayrıca o, adâleti iktidarın gücü ve meşruiyeti için dengeleyici bir unsur olarak görür. Ona göre herkesi kuşatan adâlet toplumda düzenin ve birliğin tesisini sağlayan önemli bir ilkedir. Kapsamlı adâlet sayesinde halkın yönetime bağlılığı artar, ülke bayındır hale gelir, böyle-likle yönetici güven içinde olur. Bu şekilde adâlet siyasal yönetimin icraatlarının meşrulu-ğunu temin eden bir araç haline gelir. Adâleti iktidarın gücünü dengeleyici unsur olarak gören Mâverdî yönetimde adâletin ideal uygulamasını dinî değerlerle ve yöneticinin sahip olduğu niteliklerle ilişkilendirir. Devlet yönetiminin sağlıklı ve amaca uygun bir şekilde işleyebilmesi için kurumlardan ziyade ilkelere önem veren Mâverdî adâleti icra edecek devlet organlarının adâletin dağıtımı konusunda ilkelerden vazgeçmemesi gerektiğini belirtir. Yönetici kendisinden başlamak üzere eşitlik ilkesine göre hareket etmeli, adâletin dağıtımını icra edecek kadı-ların tayinine ve yargılamanın hızlandırılmasına dikkat etmelidir. Aynı şekilde Mâverdî, adâleti yöneticinin yetkilerini sınırlayan bir ilke olarak görür. Bu yönüyle adâlet yönetici-nin halkına yaklaşımının sınırlarını belirleyen dengeleyici ve iktidarın meşruiyetini sağ-layıcı önemli bir unsurdur. Mâverdî’nin bu yaklaşımı kimi siyaset filozofları tarafından üretilen güce dayalı otorite yerine hakka dayalı bir otorite tesis etmeyi hedeflediğinden dolayı değerlidir. Sonuç olarak eserlerin her yerine adâlet vurgusunun nakşedilmiş oldu-ğunu gördüğümüz Mâverdî’nin metinlerinde adâletin bireysel hayattan devlet idaresine kadar her alanda anahtar niteliğinde değişmeyen temel bir erdem olduğunu anlamamız mümkündür.
In this article, it is aimed at the development of the moral and political understanding of Mâverdî. In the Islamic thought tradition, justice is often assessed by its philosophical/theoretical content, but there are very few works that are written about the way it is applied in practical life. In this study, we will move from Mâverdî’s own works and track his approach to how justice should be implemented in the practical life, from morality to politics, to state governance. The morality and politics that unite in the part of justice in the world of Mâverdî's thought are considered as two fundamental fields that complement each other. As a moral concept, justice is the main virtue of which virtues come from itself, in addition to being a virtue alone. In the first instance, the righteousness is the righteousness of the righteous; in the first instance, the righteousness is the righteousness of the righteous. It is possible that the person stands in balance between exaggeration and lack/deficiency, that he guides himself to the good and the good, and that he prevents from evil. Whoever does not have the right and good behavior in his own behavior is wrong with himself, because he prefers what is equal. The righteousness is divided into two parts: the one and the other. The person is on the right path of justice against him, away from evil things, and not exceeding the boundaries of his behavior, etc. can be arranged. Justice against others means that people behave balanced according to the rules of social life/view. It is also considered that the manager is equal in his attitude to its citizens. In politics, justice is the fundamental principle that determines the regulatory principles of the individual-individual, individual-state, state-individual relationship. The essential principle of living together is that there are many aspects of justice from the words and actions of the individual to aspects such as the basis of the law and the distribution of income. Mâverdî, who realized the need for politics to be moral, aimed at establishing an effective and realistic theory of governance based on moral principles in politics; for this he saw justice as the first principle of state direction. In this regard, justice is considered as a fundamental principle that determines the rules of the relationship between the ruler and the ruler as a fundamental duty of the state, in addition to being a moral virtue. The law of the righteous, the law of the righteous, the law of the righteous, the law of the righteous, the law of the righteous. He also sees justice as a balancing element for the power and legitimacy of power. He believes that the righteousness that encompasses everyone is an important principle of organization and establishment of unity in society. Through the comprehensive justice, the commitment of the people to the government increases, the country becomes a member, and thus the governor becomes confident. In this way, justice becomes a means that guarantees the legitimate execution of political governance. The righteousness, which sees the power of power as a balancing element, associates the ideal practice of justice with the religious values and the qualities that the ruler possesses. The state administration should not give up the principles on the distribution of justice by the state bodies that will carry out Mâverdî justice, which pay attention to the principles rather than institutions in order to be able to function properly and properly. The manager must act according to the principle of equality, to begin with, to pay attention to the appointment of women to execute the distribution of justice and to accelerate the trial. He sees the righteousness as a limitation of the authority of the righteous. In this regard, the righteousness is an important element that determines the limits of the approach of the people and guarantees the legitimacy of power. This approach of Mâverdî is valuable because it aims to establish a right-based authority instead of power-based authority produced by some political philosophers. As a result, it is possible to understand that in the texts of the Mâverdî that we see the emphasis on justice has been drawn to every place of the works, it is possible that justice is a fundamental virtue that does not change in its key character in every field, from individual life to state administration.
In this article, it is aimed to examine the understanding of justice in the context of al-Māwardī’s moral and political thought. In the tradition of Islamic thought, although jus-tice is generally examined with its philosophical / theoretical content, the works written on its application in practical life are limited. In this study, we will trace al-Māwardī’s approach to how justice should be applied in practical life, from ethics to politics and state administration, based on his own works.
Alan : İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
