Özet:

Türklerin Müslüman olduğu X. yüzyıldan bu yana hemen hemen her Türk coğrafyasında İslam’ın farzlarını, sünnetlerini, vaciplerini anlatan Yetmiş İki Farz türündeki eserlere rastlanmıştır. Türk dilinin çeşitli lehçeleriyle yazılan bu eserlerde İslam dininin çeşitli mezheplere göre kuralları konu alınmaktadır. Temel yazılış amacı İslam dininin kurallarını öğretmek olan bu eserler, göçebe Türk boylarının bilgi eksikliklerini gidermek açısından önemli bir boşluğu doldurmuş, aynı zamanda benzeşik bir İslam anlayışının oluşmasına da katkı sunmuştur. Bu çalışmada Çağatay Türkçesiyle yazılmış Yetmiş İki Farz adlı eser kelime grupları yönüyle incelenmiştir. Eserin Çağatay Türkçesinin klasik sonrası devrinde (M. 1600 - 1921) yazıldığı düşünülmektedir. Yazma bugün Oxford-Bodleian Kütüphanesi, Türkçe Yazmaları bölümünde Ms. Ind. Ist. Turk. 22 kayıt, 0/232 sıra numarasıyla kayıtlıdır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde metnin kelime grupları ele alınmış, ikinci bölümde metnin çevriyazısı yapılmış, üçüncü bölümde metin Türkiye Türkçesine aktarılmış, dördüncü ve son bölümde ise tıpkıbasım verilmiştir. Bu tarz eserlerin çeşitli yönleriyle ortaya konulması, hem Çağatay Türkçesinin teorik dil birikimine hem de kültür dünyamıza önemli katkılar sunacaktır.

Anahtar Kelimeler: