Özet:

Erken çocukluk döneminde akranlarıyla olumlu ilişkiler geliştirme çocukların sosyal gelişimleri için önemlidir. Bu dönemde gözlemlenen zorbalık eğilimli davranışların bireyin ileriki yaşamında bu davranışı gösterme sıklığı ile ilgili ipuçları vermesi açısından önemli görülmektedir. Buradan hareketle erken çocukluk döneminde çocukların zorbalık yönelimli davranışlarının ne düzeyde olduğu bu araştırmanın inceleme konusunu oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Düzce ilinde yer alan random (tesadüfî örneklem) yöntemi ile seçilen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı gündüz bakımevi ve kreşlerinde eğitim ve bakım hizmeti gören yaşları 24-36 ay arasında değişen 50 adet çocuk oluşturmaktadır. Veriler, ‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ‘Zorbalık Yönelim Mülakat/Etkinlik Formu’ kullanılarak toplanmıştır. Görüşme/etkinlikler sonucunda alınan veriler içerik analizi kullanılarak belirlenen kriterlere göre incelenmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen verilere göre, parçalanmış ailede yaşayan çocuklar, aile içi şiddete veya çocuk ayrımcılığına maruz kalmış çocuklar ile çalışan anne babaların çocuklarının diğer çocuklara oranla zorbalık yönelimli davranış düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda; çocukların zorbalık yönelim düzeyleri ile diğer gelişim özellikleri arasındaki ilişkinin de incelenmesi ve çocukların zorbalık eğilimli davranışlarının erken fark edilerek önlemsel faaliyetlerin uygulanmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: