Özet:

Bu çalışma sera koşullarında iki farklı toprak grubunda çeltik kavuzu kompostu, ahır gübresi ve çöp kompostu uygulamalarının yüzey akışla meydana gelen toprak kayıpları üzerine etkilerini belirlemek üzere yürütülmüştür. Bu amaçla çalışmada Samsun ili sınırları içerisinde bulunan Minoz Havzası’nda yayılım gösteren Lithic Ustorthent ve Typic Calciustept olarak sınıflandırılan topraklar kullanılmıştır. Bozulmuş toprak örneklerine (8 mm’den küçük agregatlar) organik düzenleyiciler kuru ağırlık esasına göre farklı dozlarda (% 0, 2, 4 ve 6) uygulanarak simulasyon ünitesi altında ve sera koşullarında uygulamalar yapılmıştır. Denemeler tesadüf parselleri deneme deseninde, faktöriyel düzende ve iki tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. 12 haftalık inkübasyon periyodunun ardından erozyon tavalarına % 15 eğim verilerek 55 mm h-1 ve 70 mm h-1 intensiteli yapay yağışlar 1 saat süre ile uygulanmış ve yüzey akışla kaybolan toprak miktarı ölçülmüştür. Deneme sonucunda topraklara uygulanan organik düzenleyicilerin toprak kayıplarını azalttığı belirlenmiştir. Erozyon ve yüzey akış miktarlarını azaltmada çöp kompostu, çeltik kavuzu kompostu ve ahır gübresine oranla daha etkili olarak belirlenmiştir. Organik düzenleyicilerin etkinlikleri uygulama dozlarına bağlı olarak farklılıklar göstermiştir ve en düşük kayıplar max doz uygulamalarından elde edilmiştir. Sonuçlara göre, çeltik kavuzu kompostu, çöp kompostu ve organik düzenleyicilerin tarımsal alanlarda toprak bozulmasını ve kaybını azalttığı gerekçesiyle kullanımı önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: