Özet:

İktisat literatüründe yer alan klasik uluslararası ticaret teorileri, uzun yıllar ticaretin talep tarafını ve ticareti etkileyen psikolojik faktörleri ihmal etmiştir. “Tercihlerde Benzerlik” teorisini geliştiren Linder, talep yönlü faktörleri araştırmış ve ülkelerin benzer tercihlere sahip olmaları halinde birbirleri arasında daha yoğun ve potansiyel ticarete sahip olacaklarını iddia etmiştir. Çalışmanın amacı, Türkiye'nin seçilmiş Uzak Doğu ülkeleri ile olan dış ticareti için Linder etkisinin test edilmesidir. Literatürde tercih benzerliğinin dış ticarete etkisini bir diğer deyişle Linder etkisini araştıran pek çok çalışma mevcuttur. Literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak bu çalışmada tüm bağımsız değişkenlerin birbiri ile ilişkinlerini analiz etmeye imkan tanıyan hiyerarşik kümeleme modeli kullanılmıştır. ülkelerin gelir düzeyleri arasındaki fark ile aralarındaki ilişkiye dayanan Linder hipotezinin test edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Japonya, Singapur, Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Türkiye arasındaki dış ticaret bu analiz için ana çıkış noktası olarak belirlenmiş, söz konusu ülkelerin kendileri içerisinde gruplanmasıyla Linder etkisi analiz edilmiştir. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), kişi başına düşen milli gelir, nüfus, ithalat, ihracat ve ülkeler arasındaki mesafe, analize konu olan her ülke için değişken olarak ele alınmıştır. Kümeleme analizinin sonucuna göre Türkiye ile seçilmiş Uzak Doğu ülkeleri ve özellikle Çin-Singapur ve Çin-Güney Kore arasındaki dış ticaret için Linder hipotezinin geçerlidir. Ülkelerin kişi başına düşen yıllık gelirlerindeki artış, Türkiye'nin ve seçilmiş Uzak Doğu ülkelerinin ihracat ve ithalat hacmini olumlu yönde etkilemektedir. 

Anahtar Kelimeler: