Görüntüleme
3
Yüzyıllar boyunca birçok faklı ırka, dine ve medeniyete mensup insanların kesişme noktası olan Balkanlar, Türk tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Türk milletinin Balkanlarla olan ilişkisi çok erken dönemlerde başlamış olmasına rağmen asıl uzun süreli ve kalıcı ilişkiler Osmanlı Dönemi'nde geliştirilmiştir. Balkanlarda Türk hâkimiyetiyle birlikte Türk kültür ve sanatı bu coğrafyada etkili olmuş, çok sayıda yazar, şair ve ilim adamı yetişmiştir. Balkanlarda en çok şair ve edibin yetiştiği ülkelerden biri de Bosna Hersek’tir. 1463’te Fatih Sultan Mehmet’in Bosna Hersek’i fethetmesinden sonra, kitleler hâlinde İslamiyet’i kabul eden Boşnaklar, Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki en imtiyazlı tebaalarından biri olmuştur. Bosna Hersek’te bilhassa Osmanlı Dönemi'nde yazı dili olarak Türkçe benimsenmiş ve Adnî’den (1420-1474) Hersekli Ârif Hikmet’e (1829- 1903) kadar bu coğrafyada Derviş Yakup Paşa, Vusûlî, Mostarlı Ziyayî, Ubeydî, Edâyî, Ağa Dede, Turâbî, Mecâzî, Süleyman, Varvarlı Ali Paşa, Nergisî, Selman, Hevâyî, Ahmed Çelebi, Sabit, Derviş, Hüsâmî, Şehdî, Ali Alaaddin, Fevzî, Habîbî, Mîrî, Nâbî, Meylî, Vehbî, Seyfî, Fadıl Paşa, Seyfî, Ahmed Hamdî gibi çok sayıda edip yetişmiştir. Tezkirelerde, edebiyat tarihlerinde anılan Bosnalı şairlerin yanı sıra sözü edilen kaynaklarda kayda geçmemiş Türkçe şiirler yazan çok sayıda Bosnalı şair bulunmaktadır. Ancak Bosna Hersek Osmanlı Dönemi şairleri ve onların Türkçe şiirlerinin büyük bir kısmının günümüze aktarılmadığı bu hususa yeterli hassasiyetin gösterilmediği görülmektedir. Bilhassa kütüphanelerdeki yazma eserlerin, mecmuaların taranmasıyla birlikte yapılacak araştırmalar çok sayıda Türkçe şiirin tespitine imkân sağlayacaktır. Bu çalışmada da Bosna Hersek’te yetişmiş Osmanlı Dönemi 17. yüzyıl şairlerinden biri olan Nâbî’ye dikkat çekilmiştir. Şairin hayatı hakkındaki bilgiler Tuzlalı olması ve babasının Tuzla müftüsü Salih Efendi olması ile kısıtlıdır. Şairin bir divanı olup olmadığı da tespit edilememiştir. Şairin Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi’nde R-4007 kayıtlı mecmuada 77b-84a varaklarında Türkçe ve Farsça şiirleri bulunmaktadır. Çalışmada, sözü edilen mecmuada yer alan Nâbî’nin Türkçe şiirlerinin transkipsiyonu yapılarak şairin Türkçe şiirleri ilim âleminin istifadesine sunulmuştur.
The Balkans had a very important place for the history of Turkish people, which has been a meeting point of people from different nationalities, religion and civilization. Even though the relationship between Turks and the Balkans began much earlier; the long term and stable relations were set in the Ottoman period. With the Turkish control on the Balkans, the Turkish art and culture were affected in this region; therefore several authors, poets and scientist raised there. Bosnia-Herzegovina was one of the countries in the Balkans, where there were a lot of poet and literary men. After the conquest of Fatih Sultan Mehmet in 1463, Bosnian people accepted Islam as their religion and became one of the most privileged community of Ottoman Empire in the Balkans. In Bosnia-Herzegovina, Turkish was adopted as written language. Adni (1420-1474), Hersekli Arif Hikmet (1829-1903), Derviş Yakup Paşa, Vusuli, Mostarlı Ziyayi, Ubeydi, Edayi, Ağa Dede, Turabi, Mecazi, Süleyman, Varvarlı Ali Paşa, Nergisi, Selman, Hevayi, Ahmed Çelebi, Sabit, Derviş, Hüsami, Şehdi, Ali Alaaddin, Fevzi, Habibi, Miri, Nabi, Meyli, Vehbi, Seyfi, Fadıl Paşa, Seyfi, Ahmed Hamdi were raised in the region. In the collection of biographies there are a lot of Bosnian poets who wrote in Turkish, and they were not mentioned in the sources. It is seen obviously that Bosnian poets’ Turkish poems were not reached today, the pieces were not worked on sensitively. Especially if the manuscripts and journals in the libraries are scanned and researched, a lot of Turkish poems can be determined. In this study, Nabi who was a Bosnian poet in Ottoman period in 17th century, is emphasized. Information about his life is very limited; he was from Tuzla and his father, Salih Efendi, was mufti of Tuzla. It cannot be determined that if there is a divan of him or not. The poet has Turkish and Persian poems in the journal (R-4007) in the section of 77b-84a in Gazi Hüsrev Bey Library. In the study his Turkish poems were transcribed and presented to the world of knowledge.
Alan : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
