Özet:

Bu çalışmada, Muş ilinde kaba yem üretimi ve bu üretimin mevcut hayvan varlığına yeterlilik durumu incelenmiştir. 2019 yılında ilin büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı toplam 307.660 hayvan birimi olup, bunların sadece yaşama payı besin maddesi gereksinimlerini kaba yemlerle karşılamak için 1.403.699 ton kaliteli kaba yeme ihtiyaç duyulduğu hesaplanmıştır. İlde çiftlik hayvanlarının temel kaba yem kaynağını doğal çayır ve meralar oluşturmaktadır. Ancak uzun yıllardır sürdürülen erken ve ağır otlatmalar meraların verim güçlerinin azalmasına yol açmıştır. Çayır meralar dışında kaliteli kaba yemin diğer önemli bir kaynağı olan yem bitkileri tarımı ise yeterli düzeyde değildir. 2019 yılında Muş ilinde çayır mera ve yem bitkileri tarımından elde edilen kaba yem üretimi 748.160 ton olarak hesaplandığından, mevcut kaliteli kaba yem üretiminin hayvanların yaşama payı besin maddesi gereksinimlerinin ancak %53.3’ünü karşıladığı sonucuna varılmıştır. Oysa rasyonel bir hayvan besleme için hayvanların yalnız yaşama payı gereksinimlerinin değil, yaşama payına ek olarak en az 5-7 kg süt üretiminin kaliteli kaba yemlerden karşılanması gerekmektedir. İlde kaliteli kaba yem açığı sap saman ve anız gibi niteliksiz yem kaynaklarından (507.369 ton) karşılanmakta ve yem değeri düşük olan bu yemler rasyonların temel bileşenini oluşturmaktadır. İlde hayvancılığın geliştirilmesi için öncelikle kaliteli kaba yem ihtiyacının yeterli, ucuz ve düzenli olarak karşılanması gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler: