Görüntüleme
22
İndirme
17
Bu çalışmanın konusunu İran da yaşayan Ehl-i Haklar ile Anadolu’da yaşayan Alevi-Bektaşi topluluklarının ortak kültürel değerleri oluşturmaktadır. Ehl-i Hak inancı 13. yy’da yaşayan Sultan İshak ile beraber ortaya çıkmıştır. Zaman içerisinde kendisine bir topluluk oluşturan Ehl-i Hak inancı özellikle İran’ın batı bölgelerinde yaygındır. Karakoyunlu ve Safevi devletleri döneminde yayılma imkânı bulan Ehl-i Hak inancına geniş Türk kitleleri de dâhil olmuştur. Özellikle Safevi devleti zamanında Ateşbeyi hanedanının kurulması inancı geniş kitlelere ulaştırmıştır. Daha öncesinde tarihi kaynaklarda anılmayan inanç Safevi devleti zamanında belgelerde yer almaya başlamıştır. Günümüzde Ehl-i Hak inancı İran’ın Kirmanşah Tebriz ve Tahran şehirlerinde yaygındır. Anadolu’ya Türklerin göçmesi ile aynı zamana denk gelen Anadolu Aleviliği 13. yy’da yaşayan Hacı Bektaş-ı Veli gibi önderleri vasıtasıyla hemen bütün Anadolu’da yaygın bir inanç durumundadır. Moğol akınları önünden Anadolu’ya gelen Türkler burada babalar vasıtasıyla yeni dini sistemler geliştirmişlerdir. Genel bir isimlendirme yapılması ile onları Alevi-Bektaşi topluluklar diye tanımlayabiliriz. Alevilik Anadolu da kurduğu ocaklar vasıtasıyla çok sayıda topluluk oluşturmuştur. Bu nedenle Anadolu da tek bir topluluktan veya inançtan bahsetmek güçtür. Ancak Bektaşilik özellikle Balım Sultan ile beraber kurumsallaşmaya başlamış ve bu durum Bektaşi tekkelerinin kapatılmasına kadar devam etmiştir. Bu çalışmanın amacı İran’da bulunan Ehl-i Haklar ile Anadolu da yaşayan Alevi-Bektaşi topluluklarının ortak kültürel değerlerini Türk kültürü bağlamında ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla 2016-2019 yıllarında Tebriz, Tahran ve Kirmanşah şehirlerinde Ehl-i Haklar üzerine alan çalışması yapılmıştır. Bu alan çalışmasından Ehl-i Haklara dair bilgiler elde edilmiştir. Anadolu Alevi-Bektaşiliğine dair bilgiler ise literatür taramasından elde edilmiştir.
The subject of this study is the common cultural values of the Ahl-i Haklar living in Iran and the Alevi-Bektashi communities living in Anatolia. Ahl-e Haqq belief emerged with Sultan Ishaq, who lived in the 13th century. Ahl-e Haqq belief, which has formed a community over time, is especially common in the western regions of Iran. Large Turkish masses were also included in the belief of Ahl-e Haqq, which had the opportunity to spread during the Karakoyunlu and Safavid states. Especially during the Safavid state, the establishment of the Atesbeyi dynasty brought the belief to large masses. The belief, which was not mentioned in historical sources before, started to take place in documents during the Safavid state. Today, the belief of Ahl-e Haqq is widespread in Iran's cities of Kermanshah, Tabriz and Tehran. Anatolian Alevism, which coincides with the migration of Turks to Anatolia, is a widespread belief in almost all of Anatolia through its leaders such as Hacı Bektaş-ı Veli who lived in the 13th century. The Turks, who came to Anatolia in front of the Mongol raids, developed new religious systems here through their fathers. With a general naming, we can define them as Alevi-Bektashi communities. Alevism has created many communities through the ocaks it established in Anatolia. For this reason, it is difficult to talk about a single community or belief in Anatolia. However, Bektashism began to be institutionalized especially with Balım Sultan and this situation continued until the Bektashi lodges were closed. The aim of this study is to reveal the common cultural values of the Ahl-e Haqq living in Iran and the Alevi-Bektashi communities living in Anatolia in the context of Turkish culture. For this purpose, a field study on People of Rights was conducted in the cities of Tabriz, Tehran and Kirmanshah in 2016-2019. From this field study, information about Ahl-e Haqq was obtained. Information on Anatolian Alevi-Bektashism was obtained from the literature review.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Mimarlık, Planlama ve Tasarım; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
