Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
  Atıf Sayısı 1
 Görüntüleme 274
 İndirme 23
Kemik Yaşı ve Maturasyon Tespiti
2020
Dergi:  
Selcuk Dental Journal
Yazar:  
Özet:

Büyüme-gelişim (maturasyon) ve kemik yaşı tespiti; antropoloji, pediatri, adli tıp, ortopedi endokrinoloji ve diş hekimliği gibi birçok bilim dalında, medikal ve yasal konulara ışık tutması açısından önemli bir yere sahiptir.1 Diş hekimliğinde; özellikle cerrahi, pedodonti ve ortodonti bilim dallarında teşhis ve tedavi prognozu için zaman zaman büyüme-gelişimin belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır.2-4 Genç bireylerde, konjenital veya travmaya bağlı olan diş eksikliklerinde, yapılacak olan implant uygulaması için standart olarak belirlenmiş bir kronolojik yaş yoktur. Büyümenin devam ettiği vakalarda uygulanan implantlarda bireyin büyüme miktarına paralel olarak, implantın göreceli intüzyonu meydana gelebilmektedir.5 Ağız, diş ve çene cerrahisinde implantasyon için doğru zamanın belirlenmesi ancak büyüme-gelişim döneminin tespit edilmesiyle mümkün olabilmektedir.3 Çocuk ve genç erişkinlerde, dental travma olgularına daha sık rastlanmaktadır. Soketten tamamen çıkan dişlerin replantasyonu uygun ortamların sağlanmasıyla oldukça iyi sonuçlar verebilmektedir. Birçok durumda ise ideal şartları sağlamak ve dişi doğru zamanda reimplante etmek bir hayli zor olmaktadır. İdeal şartların sağlanamadığı replantasyon neticesinde ilgili bölgede ankiloz gelişimi görülmektedir. Ankilozla birlikte vücuttaki remodeling hızı, kökteki rezorpsiyon hızıyla bağlantılıdır. Ergenlik sonrasında ise hızı azalarak devam etmektedir. Pedodontide karşılaşılabilen bu gibi durumların öngörülebilmesi için büyüme-gelişim döneminin değerlendirilmesi gerekmektedir.4 Ortodontinin biyolojik temellerinden biri olan büyüme-gelişim bu bilim dalında önemli bir parametreyi oluşturmaktadır.2,6 Çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olan pubertal atılım döneminde büyümenin yönlendirilmesi için farklı aşamalardan faydalanılabilmektedir. Büyüme modifikasyonu ile yapılacak tedavilerde, büyüme atılımı tespit edilerek optimum tedavi zamanına karar verilmelidir. Ruf ve Pancherz7 yapmış oldukları çalışma ile pubertal büyüme atılımının pik döneminin büyüme modifikasyonu için en uygun dönem olduğunu bildirmişlerdir.  Sınıf 2 maloklüzyon tedavisinde kullanılan fonksiyonel apareylerden daha etkili sonuç alınabilmesi için, pubertal büyüme döneminde tedaviye başlanılması gerektiğini gösteren araştırmalar mevcuttur.8,9 Sınıf 3 olgularda yapılan palatal ekspansiyon tedavisinde ise geç puberte döneminin tercih edilmesinin daha stabil ve etkili sonuçlar sağlayacağı bildirilmiştir.10 Puberte döneminden sonra belirgin iskeletsel değişiklikler gözlemlenemeyeceği için ortodontik tedavinin cerrahi tedaviler ile desteklenmesi gerekebilmektedir.11-15 Bu sebepler ile; pubertal atılımın ne zaman başlayıp ne zaman tamamlanacağı, retansiyonun nasıl ve ne kadar yapılacağı gibi konuların belirlenmesinde maturasyon ortodontik açıdan önem taşımaktadır.16 Ortodontistin hastasının iskeletsel yaşını bilmesine gerek yoktur, asıl bilinmesi gereken tedavi periyodunda bireyin ne kadar büyüyeceği büyüme-gelişimin seviyesinin hangi düzeyde olduğu veya tedavisi sırasında büyümenin yüzde kaçının gerçekleşeceğidir.17,18 Büyüme Gelişimin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler Morfolojik Yöntemler Morfolojik olarak büyüme-gelişim ve kemik yaşı belirlenmesinde boy uzaması, ağırlık artışı, kronolojik yaş ve cinsiyet belirteçleri (ses kalınlaşması, kıllanmada artış, bel genişlemesi, menarş yaşı) gibi kriterlerden yararlanılmaktadır.19,20 Takvim yaşı olarak tanımlanan kronolojik yaş, hastanın doğum tarihi ile o günün tarihinin farkıdır. Kronolojik yaş büyüme-gelişim dönemini tespit etmede kullanılan güvenilir bir metot olarak görülmemektedir.19-21 Kronolojik yaş ile kemik yaşı arasında, dönemlere göre bazı farklılıklar olabilmektedir; bunlar 0-2 yaş arasında ± 6 ay, 2-4 yaş arasında ±1 yıl, 4 yaş ile puberte arasında ±2 yıl olarak kaydedilmiştir.22 Histolojik Yöntemler Yaş tayininde, histolojik olarak histomorfolojik ve histokimyasal yöntemler üzerinde yoğunlaşılmış olup daha çok postmortem olgularda kullanılmaktadır. Bu yöntemler ile kas fiber tipleri ve miyozin ağır zincirlerinden çeşitli kaslarla ve kemiklerle çalışmalar yapılmıştır.23-26 Seks hormonları, paratiroid hormon ve kalsitonin büyüme ve gelişimde rol oynamaktadır. Androjen ve östrojenin kemikleşme merkezlerinin ortaya çıkışını ve gelişim zamanlarını etkiledikleri gözlenmiştir.23 Bu metotlara oranla daha az olmakla birlikte çeşitli yaş gruplarından alınan karın dokusu örneklerinde AgNOR yöntemi ile hücre proliferasyonundan da yaş tespiti yapılabildiği ortaya konulmuştur.26,27 Histolojik yöntemler daha çok otopsi olgularında tespit edilmekle birlikte; klinik uygulamada kullanılabilecek kadar pratik, kesin ve aynı zamanda standardizasyonlarının mümkün olmaması, dezavantajlarıdır.28 Radyolojik Yöntemler: Büyüme-gelişim belirlenmesinde kullanılan radyolojik yöntemler panaromik, sefalometrik ve el-bilek radyografileri olarak sınıflandırılmaktadır.29-34Radyolojik yöntemlerle elde edilen görüntülerde dişler ve kemiklerin her döneme ait değişiklikleri kolaylıkla takip edilebildiği için bu yöntem diğer büyüme-gelişim ve yaş tayini tekniklerine göre daha çok tercih edilmektedir.35 Panaromik Yöntemler Panoramik radyografi tek bir film üzerinde mandibular ve maksiller arkları ve onların desteklediği yapıların tümünü içine alabilen ve fasiyal bölgenin izlenebildiği bir görüntüleme yöntemi olarak tanımlanmaktadır.36 Demirjian ve ark.37 1973 yılında panaromik radyograflar üzerinde yapmış oldukları çalışmayı modifiye ederek dental maturasyonu, dişlerin kök formasyonuna göre 8 farklı döneme gruplandırmışlar ve bu yöntem litaratüre Demirjian metodu olarak geçmiştir. (Resim1) Günümüzde dental maturasyon belirlenmesinde sıklıkla kullanılan metot olan Demirjian metodunun geçerliliği birçok farklı toplumlar için test edilmiştir. Türk toplumundaki geçerliliği ile ilgili yapılan bir çalışmada, Tunç ve Koyutürk38 4-12 yaş arasındaki bireylerden alınan panoramik radyografları, Demirjian metoduyla değerlendirmiş ve diş gelişim dönemleri ile kronolojik yaş arasında yüksek derecede uyum olduğunu bildirmişlerdir.  Ancak ülkelere göre sonuçların farklı olması, yöntemi uygulayanların deneyimi ve aynı ülkenin farklı bölgelerinde bile sonuçların değişkenliği büyüme-gelişim ve yaş tayininde Demirjian yönteminin kullanımını sınırlandırmaktadır.39,40 Dental maturasyon yaşamın sadece ilk dönemlerini kapsaması dolayısıyla ortodontide tercih edilmemektedir.41,42,43 Büyüme atılım döneminin tespitinde alt çene köpek dişi ile birinci küçük azı dişlerinin kök formasyonunun tamamlanmasının olgunlaşma indikatörü olarak kullanılabileceği belirtilmiştir.44 Bireyin daimî dişlerinin tamamlanma yaşı olan 12 yaştan sonraki dönemde, fizyolojik gelişimini belirleyecek ölçüleri bulmak zor olabilmektedir. Mandibular üçüncü molar dişlerin oluşumuyla iskeletsel gelişim arasındaki ilişki değerlendirilerek aralarında kuvvetli korelasyon bulunmuştur; ancak büyüme-gelişim tespitinde bunun yeterli olmadığı belirtilmiştir.45 Büyüme-gelişim döneminin belirlenmesinde dental maturasyon hesaplamasının tercih edilmeme sebeplerinden biri de diş sürme zamanının sistemik hastalıklar, beslenme yetersizliği gibi birçok lokal faktörden etkilenmesidir. 46,47 El-Bilek Radyografileri: X-ışınının bulunuşundan 4 ay sonra 1896 yılında ilk el-bilek radyografisi Sydney Rowland tarafından Londra’da çekilmiştir.48 Ranke49 el-bilek radyografilerinden iskelet gelişimini inceleyen ilk kişidir. W. Greulich-Pyle el-bilek radyografilerini inceleyerek bir atlas oluşturmuştur. Greulich-Pyle atlasında (GP), 1 yıllık aralıklarla alınmış el-bilek radyografiler bulunmaktadır. Herhangi bir bireyin kemik yaşını belirlemek için; bireyden alınan el-bilek radyografisi, atlasta mevcut cinsiyetine uygun radyografi görüntüleri ile karşılaştırılarak, bireyin radyografına en uygun olan radyografik görüntünün atlastaki karşılığı olan kronolojik yaş, bireyin kemik yaşı kabul edilmektedir. Tanner ve ark. tarafından 1962 yılında kemik yaşı ve maturasyonun belirlenmesi konusunda yeni bir metot geliştirilmiştir. Bu metot daha sonra Tanner Whitehouse 2 (TW2) yöntemi olarak modifiye edilmiştir. TW2 yönteminde el-bilek radyografilerinin kemikleşme evrelendirilmeleri cinsiyete göre ayrı ayrı skorlanmıştır.32 TW2 yönteminin Greulich-Pyle yöntemine olan üstünlüğü otomatize edilmiş olması ve uzman gereksiniminin olmamasıdır.50 Hesaplamanın kolay olmaması, araştırmanın tek ırk üzerinde yapılması ve zaman alması nedeniyle pek fazla tercih edilmemektedir (Avery 2002). TW2 metodu daha sonra geliştirilerek 2001 yılında Tanner Whitehouse 3 (TW3) metodu olarak tanıtılmıştır.33 Radyografide kemiklerin her aşamasına bağlı derecelendirme TW2 ve TW3’te aynıdır. TW3’teki farklılık referans değerleri Avrupa, Arjantin, Japonya ve Amerika’dan alınan örneklere dayanmaktadır. Bu atlaslardan yola çıkarak büyüme-gelişim tespit yöntemleri geliştirilmiştir Fishman 1.- 3. ve 5. parmak ve radiusta yer alan 6 anatomik noktayı 4 farklı kemik gelişim sürecine göre sınıflandıran bir yöntem geliştirmiştir. Tüm adeolosan gelişimini iskeletsel maturasyon indikatörü olarak 11 safhada değerlendirmiştir.51,52 Bu safhalar; 1.      Üçüncü parmağın proksimal falanksında epifiz diafiz eşittir 2.      Üçüncü parmağın orta falanksında epifiz diafiz eşittir 3.      Beşinci parmağın orta falanksında epifiz diafiz eşittir 4.      Adduktör sesamoid gözlenmeye başlamıştır. 5.      Üçüncü parmağın distal falanksında epifiz diafizi sarar 6.      Üçüncü parmağın orta falanksında epifiz diafizi sarar 7.      Beşinci parmağın orta falanksında epifiz diafizi sarar 8.      Üçüncü parmağın distal falanksında epifiz diafiz kaynaşır 9.      Üçüncü parmağın proksimal falamksında epifiz diafiz kaynaşır 10.  Üçüncü parmağın orta falanksında epifiz diafizi kaynaşır 11.  Radiusta epifiz ve diafiz kaynaşması olmuştur (Şekil1) Hagg ve Taranger, yaptıkları çalışmalarda el-bilek radyografilerini kullanarak orta parmak orta falanksının (MP3) olgunluk belirteçleriyle maturasyon safhalarını geliştirmeye çalışmışlardır.11,12 Yöntemde temel olarak orta parmaktaki epifiz diafiz bölgesinde olan gelişimsel değişiklikler 5 aşamada incelenmiştir.12 Bu aşamalar; 1. MP3-F: Pubertal büyüme başlangıç seviyesindedir. Epifiz ve metafiz aynı genişlikte gözlenmektedir. 2. MP3-FG: Pubertal büyüme atağı hızlanmaktadır. Epifiz ile metafiz aynı genişlikte gözlenmekte, epifizin lateral ve/veya mesial kısmından ayrı, distalinde demarkasyon hattı bulunmaktadır. 3. MP3-G: Pubertal büyüme atağı maksimuma ulaşmıştır. Epifizin köşeleri kalınlaşmıştır ve bir köşesinde veya her iki köşesinde birden distale doğru keskin çıkıntılar yaparak metafize doğru capping yapmaktadır. 4. MP3-H: Pubertal büyümenin hızı azalmaktadır. Epifiz ve metafiz füzyonu gerçekleşmeye başlamıştır. 5. MP3-I: Pubertal büyüme bitmektedir. Epifiz ve metafiz füzyonu tamamlanmıştır (Şekil 2) Björk ve Helm53 çalışmalarında 9-17 yaşlarında el-bilek kemiğinin gelişimini belirleyen göstergeler tanımlamışlardır. Sesamoid kemiğin görülmesini el-bilek filmlerinde maksimum pubertal atılımın gerçekleştiği zaman ile ilişkide olduğunu bildirmişlerdir. Birçok çalışmada, addüktor sesamoidin radyografide gözlenmesinden takriben bir yıl sonra, büyüme atılımının maksimum seviyede gerçekleştiği bildirilmiştir.31, 53-55 Chapman56 el-bilek kemiklerinden alınan periapikal radyografilerde gözlenen addüktör sesamoid (AS) kemiğin ossifikasyon düzeyine göre aşağıdaki sınıflandırılmayı yapmıştır. (Resim 2) 1. ASO: Radyografide henüz sesamoidin ossifikasyonu görülmemektedir. 2. AS1: Radyografide sesamoid ossifikasyonu ilk bu aşamada görülmektedir. Boyutu iğne ucu kadar çapı yaklaşık olarak 1 mm genişliğindedir. Bu dönem 3 aylık bir süreyi kapsamaktadır. 3. AS2: Ossifikasyon birinci aşamaya göre ilerlemiştir ancak sınırları belirsiz olarak görülmektedir. Bu dönem ise 6 aylık bir süreyi kapsamaktadır. 4. AS3: Bu safhada sesamoid tohum şeklinde, sınırları belirgin olarak görülmektedir. Mendes ve ark.3 implant uygulamasından önce iskeletsel olgunlaşmanın sonuna gelindiğini göstermesi amacıyla radius kemiğini kullandıkları bir yöntem geliştirmişlerdir Bu yöntemde, alveol kemiğinin ve kafa yüz gelişiminin değerlendirilebilmesi için; bilek bölgesinin altına yerleştirilen oklüzal radyografileri kullanmışlardır. Avuç içi aşağı bakacak şekilde alınan radyografilerde, radiusun epifiz ve diafizinin maturasyon derecesi ve füzyonunun görüntülenmesi amaçlanmıştır. Bu aşamalar; 0: Radius kemiğindeki epifiz diafizden daha küçük veya aynı genişlikte görülmektedir. 1: Epifiz ve diafiz eşit genişlikte görülmektedir. 2: Epifiz ve diafiz birleşmeye başlamaktadır. 3: Hafif bir radyolusent çizgi görülmekle beraber epifiz ve diafiz birleşmiştir. 4: Epifiz ve diafiz arasında füzyon tamamlanmıştır (Resim 3). Sefalometrik Radyografiler Ruel ve Bench57 ilk olarak servikal vertebraların büyümesini incelemişler ve servikal vertebralardaki büyümenin sefalometrik radyograflar ile ölçülebileceğini bildirmişlerdir. Ayrıca yaklaşık 2 yaş civarında 1., 2., ve 3. servikal vertebralardaki morfolojilerin şekillendiği, daha sonra ise atlas ve aksis hariç tüm vertebraların kendilerinden bir üsttekine göre daha fazla büyüdüğünü belirtmişlerdir. Araştırmacılar herhangi bir vertebra ile büyüme-gelişim tespiti yapmamışlardır.57 El-bilek radyografilerinin yanı sıra, sefalometrik radyograflardaki servikal vertebralardan kemik yaşı ve büyüme-gelişiminin tespit edilebileceği ilk olarak Lamparski30 tarafından ortaya konulmuştur. Lamparski30 servikal vertebralarla yapılan büyüme-gelişim ve yaş tespitinin el-bilek radyografileri kadar güvenilir ve etkili olduğunu öne sürmektedir. Çalışmasında lateral sefalometrik 2. vertebradan (C2) 6. vertebraya (C6) kadar servikal vertebraların gelişim dönemleri ile ilgili olarak hem kız hem de erkek bireyler için bir seri standart geliştirmiştir. Bu standartlara göre; Safha 1: Bütün vertebraların alt sınırları düz, üst sınırları arkadan öne doğru belirgin şekilde eğimlidir. Vertebra şekilleri düzdür herhangi bir girinti yoktur. Safha 2: İkinci vertebranın (C2) alt sınırında bir iç bükeylik oluşmaya başlamıştır. Vertebranın ön dikey yüksekliğinde artış vardır. Safha 3: İkinci vertebraya (C2) benzer şekilde üçüncü vertebranında (C3) alt sınırında bir iç bükeylik oluşmaya başlamıştır. Diğer vertebra alt sınırları düzdür. Safha 4: Vertebralar bu safhada tamamen dikdörtgen formuna benzer. Üçüncü vertebradaki (C3) iç bükeylik artmış ve dördüncü vertebradaki (C4) alt sınırda ise belli bir iç bükeylik oluşmuştur. Beşinci (C5) ve altıncı (C6) vertebraların ise iç bükeyliği henüz başlangıç halinde bulunmaktadır. Safha 5: Vertebralar hemen hemen kare şeklini almışlardır. Vertebralar arasındaki uzaklıklar önemli şekilde azalmıştır, altıncı vertebradaki iç bükeylik oldukça sınırlıdır. Safha 6: Bütün vertebraların dikey yüksekliği artmıştır. Yükseklikleri genişliklerinden daha fazladır, bütün iç bükeylikler derinleşmiştir (Şekil 3). Lamparski yöntemi, daha sonra birçok araştırmacının ilgisini çekmiş ve bu konuda araştırma yapmışlar, iskeletsel olgunluk gelişimi esnasında vertebra gövdelerinde meydana gelen değişikliklerin büyüme-gelişim kemik yaşı tayininde kullanılabileceğini belirtmişlerdir.17,58- 64 Hassel ve Farman31 tarafından geliştirilen bir diğer metotta 8-18 yaşları arasında 220 bireyin ikinci, üçüncü ve dördüncü servikal vertebralarının gövdelerinde meydana gelen değişikliklere göre, iskeletsel büyüme-gelişimi tanımlayan 6 safha oluşturmuşlardır. 1. Safha: Başlangıç evresidir. Adolesan büyüme yeni başlar. %80 -100 oranına varan adolesan büyüme beklenir. C2, C3 ve C4 takoz şeklinde olup, üst sınırları arkadan öne doğru eğimlidir. 2. Safha: Hızlanma evresidir. Adolesan büyüme hızlanır. %65-85 oranında büyüme beklenir. C2 ve C3’ ün alt sınırında iç bükeylik başlar. C4’ün alt sınırı düzdür. C3 ve C4 ise dikdörtgene benzemeye başlar. 3. Safha: Değişim evresidir. Adolesan büyüme, tepe noktaya doğru hızla artar. % 25-65 oranında adolesan büyüme beklenir. C2 ve C3 alt sınırlarında iç bükeylikler belirginleşir. C4 alt sınırında iç bükeylikler başlar. C3 ve C4 ise dikdörtgen şeklini alır. 4. Safha: Yavaşlama evresidir. Adolesan büyüme iyice yavaşlar. %10-25 oranında büyüme beklenir. C2, C3 ve C4’ün alt sınırlarında iç bükeylikler belirginleşir. C3 ve C4 ise kareye benzemeye başlar. 5. Safha: Olgunluk evresidir. Adolesan büyüme fazla önemli değildir. %5-10 oranında büyüme beklenir. C2,C3 ve C4 alt sınırlarındaki iç bükeylikler daha fazla belirginleşir. C3 ve C4 kare şeklini alır. 6. Safha: Tamamlanma evresidir. Adolesan büyüme tamamlanmıştır, büyüme beklenmez. C2,C3 ve C4 alt sınırlarındaki iç bükeylikler iyice derinleşmiştir. C3 ve C4 kare şeklindedir ya da dikey boyutları yatay boyuttan daha fazladır (Şekil 4). Baccetti ve ark.65 servikal vertebra gelişim dönemlerini “Servikal Vertebra Gelişim Safhaları-Cervical Vertebra Maturation Stage (CVMS)” olarak adlandırarak 5 evre belirlemişlerdir. Bu evreleme sisteminde C2, C3 ve C4’ün değerlendirildiği lateral sefalometrik radyograflar kullanılabilmektedir. Safhalarda 1. ve 2. büyüme-gelişim aşamasının ayırt edilmesinin zor olduğu ve bu seviyelerin birleştirilerek tek bir safha olarak değerlendirilebileceğini belirtmiştir (Şekil 5). Fakat ilerleyen yıllarda Bacetti ve ark. 66 kendi çalışmalarını modifiye edilerek, C2, C3 ve C4 ün net olarak gözlendiği lateral sefalogramlar degerlendirmede kullanılmış ve servikal vertebralara göre büyüme atılımı 6 evrede incelenmişlerdir (Şekil 6) . Bilgisayar Destekli Sistemler ile Büyüme Gelişimin belirlenmesi Büyüme-gelişim kemik yaşı tespitinde GP metodunun subjektif, TW metodunun karmaşık olması sebebiyle daha hızlı, kesin ve objektif analizlerinin yapılmasına olanak sağlayacak bilgisayar yazılımları geliştirilmek istenmiştir. Araştırmacılar bilgisayar yazılımları ile dijital görüntülerin avantajlarından faydalanarak daha objektif sonuçlar elde edebilmeyi hedeflemiştir.67,68 Zhang ve ark.69, 0-7 yaş arası 205 bireyde kemik yaşı tespiti için karpal kemikler üzerinde bulanık mantık ile çalışmışlardır. Araştırma sonuçları el-bilek radyografileri üzerinde geliştirilen yöntem ile bu yaş grubundaki çocuklarda kemik yaşının değerlendirilmesinde karpal kemiklerin uygun olduğunu göstermiştir. Jantan ve ark.70 radius ve radiusun distali ile ilgili özellikleri çıkararak bulanık mantık tabanlı bir kemik yaşı değerlendirme sistemi sunmuşlardır. Sonuç olarak 14 yaş altı çocuklarda bu kemiklerin kemik gelişimini belirlemede önemli nitelikler olduğu kanısına varmışlardır. Hasaltın ve Beşdok71 ise yapay sinir ağları kullanarak Türk bireylere ait kemik yaşı tayini için yarı otomatik bir sistem geliştirmişlerdir. Bu sistem ile 2-9 yaş arası 307 çocuğun karpal kemiklerini incelemişlerdir. El bilek radyografilerin üzerinde yapılan bu çalışmaların yanı sıra son yıllarda özellikle puberte döneminde sefalometrik radyograflar ile görüntülenen boyun omurlarından yapılan büyüme-gelişim tayininin el-bilek radyografileri kadar etkin olduğu, bu yöntemin hastalara ek bir radyasyon dozu verilmemesi açısından el-bilek radyografisine göre belirgin avantaj taşıdığını, büyüme-gelişimin tespitinde ek bir radyografinin elimine edilmesi gerekliliğini bildirmişlerdir.6,14,15,18,61,64,72-74 Vertebralarla yaş tayini yapılırken regresyon analiziyle yarı otomatik sistemler geliştirilmiştir. Mito ve ark.63 çalışmasında yaşları 7,0-14,9 arasında değişen ve her birinde 22 kız bireyin lateral sefalometrik grafilerinin incelendiği 8 adet yaş grubu oluşturmuşlardır. Toplamda 176 kız bireyden regresyon analizi yöntemiyle kemik yaşı tayini yapmışlardır. Çalışmaları sonucunda sefalometrik grafilerden yapılan kemik yaşı tayininin Tanner Whitehouse 2 metoduyla yapılan el-bilek kemik yaşı tayini kadar güvenilir olduğunu ve bu yöntemle yapılan kemik yaşı tayininin daha objektif olduğunu bildirmişlerdir Beit ve ark.75 her bir cinsiyet için ayrı olarak tedavi edilmemiş deneklerin (352 erkek, 378 kız; yaş aralığı, 6-18 yıl) 730 radyografisini (sefalometri ve el bilek) incelemişlerdir. Çalışmanın amacı, el bileği radyografilerine dayalı iskeletsel yaş değerlendirmesinin, servikal vertebra değerlendirmesi ile incelenmesidir. Greulich ve Pyle yöntemine göre el bileği radyografilerinde iskelet yaşı tespit edilmiş ve C2 ile C4 arasındaki vertebralar morfometrik olarak ölçülmüş ve GP yöntemi ile korelasyonu test edilmiştir. Sonuçlar: SONUÇ: Büyüme gelişim süreci ve tespiti, doğru tanı ve tedavi şeklinin belirlenmesinde önemli olması sebebiyle,  tıp  ve  diş hekimlerinin ilgisini hep üzerinde taşıyacaktır. Mevcut yöntemler ülkemizde multicenter çalışılarak popülasyonumuzun büyüme-gelişim haritası çıkarılabilir ayrıca teknolojinin yardımıyla daha kolay uygulanabilir hale dönüştürülebilirken farklı yöntemlerin tespiti için multidisipliner çalışmalara da ihtiyaç vardır Anahtar Kelimeler: Büyüme Gelişim, Dental Radyografi, Kemik Yaşı Tespiti, Puberta, Servikal Vertebra            Key Words; Bone Age Measurement, Cervical Vertebrae, Dental Radiography, Growth and Development, Puberty

Anahtar Kelimeler:

Age and Maturation Detection
2020
Yazar:  
Özet:

Growth-development (maturation) and bone age detection have an important place in many sciences, such as anthropology, pediatrics, judicial medicine, ortopedic endocrinology and dentistry, in light of medical and legal issues.1 In dentistry, it is necessary to determine growth-development from time to time for diagnosis and treatment for prediction, especially in the surgical, pedodontial and orthodontial sciences.2-4 Young individuals, in congenital or traumatic dental deficiencies, have no standard-defined chronological age for implant application. In cases in which growth continues, in the implants applied in parallel to the amount of growth of the individual, the relative intusion of the implant can occur. The right time for implantation in oral, dental and scalp surgery can be determined only by the detection of the growth and development period.3 In children and young adults, dental trauma is more common. The replant of the teeth completely out of the socket can give quite good results with the provision of suitable environments. In many cases, it is very difficult to provide the ideal conditions and reimplement the woman in the right time. The development of ankylosis is seen in the area concerned as a result of replantation where the ideal conditions are not provided. The speed of remodeling in the body, along with ankylosis, is associated with the speed of resorption in the root. After this, the speed continues to decline. In order to predict such circumstances in pedodontium, it is necessary to evaluate the growth-development period.4 The growth-development, which is one of the biological foundations of orthodontics, constitutes an important parameter in this field of science.2,6 The transition period from childhood to adulthood, which is the puberty breakthrough period, can be used for different stages to guide the growth. In treatment with growth modification, the optimum time of treatment should be determined by the detection of growth breakthrough. The study by Ruf and Pancherz7 indicated that puberty growth is the most suitable period for growth modification. In order to obtain more effective results than the functional apparates used in class 2 maloclution treatment, research has shown that treatment should be started during puberty growth period.8.9 In class 3 palatal expansion treatment, preference of late puberty period has been to provide more stable and effective results.10 Orthodontic therapy may be supported by surgical therapies because there will not be any noticeable skeletal changes after puberty period.11-15 For these reasons; when and when the puberty break begins and when it will be completed, how and how the retension will be done, maturity is important from the orthodontic perspective. 16 Orthodontist does not need to know the patient's skeletal age, the main thing to know is how much the level of growth-development that the individual will grow during the treatment period is at which level or how much percent of growth will occur during the treatment.17,18 Methods used in the determination of growth Morphological Methods Morphological growth-development and bone age in the determination of size extension, weight increase, chronological age and gender indicators (sound thickness, increased swelling, swelling extension, swelling age) are used by criteria such as the chronological age of the patient, defined as the age of the calendar, and the date of the birth of the patient. Chronological age is not seen as a reliable method used to identify the growth-development period. Between chronological age and bone age, there may be certain differences according to periods; these are recorded as ± 6 months between 0-2 years, ± 1 year between 2-4 years, ± 2 years between 4 years and puberty.22 Histological methods in age determination, histologically focused on histomorphological and histochemical methods, and are more commonly used in postmortem cases. These methods have been studied with various muscles and bones from muscle fiber types and heavy chains of myosine.23-26 Sex hormones, parathyroid hormones and calcitonin play a role in growth and development. Androgen and estrogen have been observed to affect the appearance and development times of osteoporosis centers. 23 Though less compared to these methods, it has been found that the agNOR method and cell proliferation can also be identified in the abdominal tissue samples taken from different age groups.26.27 Histological methods are more identified in the autopsy events; the disadvantages are that they are practical, accurate and not standardized enough to be used in clinical practice.28 Radiological methods: The radiological methods used in the determination of growth and development are classified as panaromic, sefalometric and hand-hand radiographs. 29-34 In the images obtained by radiological methods, the changes of the teeth and bones of each period can be easily tracked, this method is preferred more than other growth-development and age-defining techniques.35 Panaromic methods Panoramic radiography is defined as a method of imaging that can include the mandibules and the axis and all the structures they support and the facal area can be tracked.36 Demirjian and arch.37 In 1973 the dental maturation, modifying the work they have done on the panaromic radiographs, grouped 8 different periods according to the root formation of the teeth and this method was translated as the literary Demirjian method. The validity of Demirjian method, which is a method commonly used today in determining dental maturity, has been tested for many different societies. In a study on its validity in the Turkish society, Tunç and Koyutürk38 panoramic radiographs taken from individuals aged 4-12 have been evaluated by the Demirjian method and that the periods of development of the teeth and chronological age are highly compatible.  However, the results are different by country, the experience of those who apply the method and the variation of the results even in different regions of the same country limit the use of the Demirjian method in growth-development and age determination.39.40 Dental maturity is not preferred in orthodontics because it only covers the first periods of life. 41,42,43 In the detection of the growth breakthrough period, it was noted that the completion of the root formation of the first small teeth of the lower neck dog can be used as a maturity indicator.44 In the period after the completion age of the individual's permanent teeth, it may be difficult to find measures to determine his physiological development. The relationship between the formation of the mandibular third molar teeth and the skeletal development has been evaluated and a strong correlation has been found between them; however, it has not been stated that this is sufficient in the detection of growth-development.45 One of the reasons why the calculation of dental maturation is not preferred in the determination of the growth-development period is that the time of denting is affected by many local factors, such as systemic diseases, nutritional failure. 46,47 Hand-bear radiographs: Four months after the appearance of X-ray, the first hand-bear radiograph was taken in London in 1896 by Sydney Rowland.48 Ranke49 is the first person to study the development of the skeleton from hand-bear radiographs. W. Greulich-Pyle created an atlas by studying hand-bear radiographs. In the Greulich-Pyle atlas (GP), there are hand-bear radiographs taken over 1 year intervals. To determine the bone age of any individual; the hand-bear radiography taken from the individual, compared with the current gender radiographic images of the atlas, the chronological age, which is the correspondence of the radiographic image that best suits the individual's radiograph, is the individual's bone age. Tanner and Ark. In 1962, a new method was developed to determine the age of the bone and maturity. This method was subsequently modified as Tanner Whitehouse 2 (TW2). In the TW2 method, hand-bear radiographs’ osteoporosis are scored separately by gender.32 The superiority of the TW2 method over the Greulich-Pyle method is that it is automated and there is no need for a specialist.50 The fact that it is not easy to calculate, the research is done on a single race and it takes time, is not much preferred (Avery 2002). The TW2 method was later developed and introduced as the Tanner Whitehouse 3 (TW3) method in 2001.33 The rating of each stage of the bones in radiography is the same in TW2 and TW3. Differences in TW3 reference values are based on samples taken from Europe, Argentina, Japan and America. From these atlases, growth-development detection methods have been developed.Fishman has developed a method that classifies 6 anatomical points in the 1st-third and 5th fingers and radios according to 4 different bone development processes. All the development of the adeolosan is evaluated as a scellular maturity indicator in 11 stages.51,52 These stages; 1.      In the proximal falks of the third finger, the epifysis diaphysis is equal to 2.      The middle flanks of the third finger is equal to the epifysis diaphysis.      In the middle flanks of the fifth finger, the epifysis diaphysis is equal to 4.      It has begun to be observed. and 5.      In the distal falanks of the third finger, the epifysis diaphysis is rotated 6. In the middle flanks of the third finger, the epifysis diaphysis surrounds 7.      In the middle flanks of the fifth finger, the epifysis diaphysis surrounds 8.      In the distal falanks of the third finger, the epifysis diaphysis is cooked 9.      In the proximal falamx of the third finger, the epifysis diaphysis is cooked 10.  In the middle flanks of the third finger, the epifysis diaphysis is swallowed 11.  Radiusta has been epiphysis and diaphysis swelling (Figure1) Hagg and Taranger, in their studies, have tried to develop the maturity stages with the maturity indicators of the middle finger middle falance (MP3) using hand-bear radiographs.11,12 In the method mainly the developmental changes in the epiphysis diaphysis area in the middle finger were studied in 5 stages.12 These stages; 1. MP3-F: Pubertal growth is at the beginning level. Epifysis and metaphysis are observed in the same width. 2nd MP3-FG: Pubertal growth is accelerating. Epiphysis and metaphysis are observed in the same width, separated from the lateral and/or mesial part of the epiphysis, there is a demarcation line in the distal. and 3. MP3-G: Pubertal growth rate has reached its maximum. The corner of the epiphysis is thick and capping to the metaphysis by making sharp outputs to the distale at once in one or both corners. The fourth. MP3-H: The pubertal growth rate decreases. The epifysis and metaphysis fusion began. and 5. MP3-I: Pubertal growth is over. Epifysis and metaphysis fusion have been completed (Figure 2) in Björk and Helm53 studies have identified indicators that determine the development of the hand-bear bone in the ages of 9-17. Sesamoid bones were to be seen in hand-bear films in relation to the time when the maximum puberty breakthrough occurred. In many studies, a year after the observation of adductor sesamoid in the radiography, the growth breakthrough was at the maximum level.31, 53-55 Chapman56 the adductor sesamoid (AS) observed in the periodic radiographs taken from the hand-bear bones made the following classification according to the ossification level of the bone. (Figure 2 of 1. ASO: There is not yet a sesamoid oscillation seen in the radiography. 2nd AS1: Sesamoid oscillation in radiography is first observed at this stage. The diameter of the size to the end of the injection is about 1 mm wide. This period covers a period of 3 months. and 3. AS2: Ossification has progressed according to the first stage, but its limits are seen as unclear. This period includes a period of six months. The fourth. AS3: In this stage, the limits are clearly seen in the form of sesamoid seeds. Mendes and ark.3 implant have developed a method that they use the radial bone to show that the scellular maturity has come to the end before the application in this method, they have used oclusal radiographs placed under the arm area to evaluate the development of the alveol bone and the head face. In the radiographs taken in a way to look down inside the foam, the aim is to view the degree of maturation and fusion of the epifysis and diaphysis of the radius. These stages; 0: The radius bone epiphysic diaphysis is smaller or in the same width. Epiphysis and diaphysis are seen in equal width. Epiphysis and diaphysis begin to come together. 3: A light radiolusent line is seen together with epiphysis and diaphysis. 4: The fusion between epiphysis and diaphysis is completed (Figure 3). Sefalometric Radiographers Ruel and Bench57 first studied the growth of the cervical vertebrates and that the growth in the cervical vertebrates can be measured by sefalometric radiographs. They also pointed out that at about 2 years of age, the 1st, 2nd, and 3rd cervical vertebrates formed morphologies, and then all the vertebrates except atlas and axis grew more than one of them. Researchers did not detect growth-development with any vertebra.57 In addition to hand-bear radiographs, the sefalometric radiographs first found that bone age and growth-development can be detected from the cervical vertebrae by Lamparski30. Lamparski30 suggests that growth-development and age detection by cervical vertebrates is as reliable and effective as hand-bear radiographs. In his study, he developed a series standard for both girls and men in relation to the development periods of cervical vertebrates from lateral sefalometric 2nd vertebrate (C2) to 6th vertebrate (C6). According to these standards; Safha 1: The lower boundaries of all the vertebrates are straight, the upper boundaries are clearly inclined from back to forward. Vertebra shapes are correct, there is no entrance. Safha 2: an internal bullying has begun to form at the bottom border of the second vertebral (C2). There is an increase in the front vertical height. Safha 3: In the second vertebrae (C2) the third vertebrae (C3) has begun to form an inheritance at the bottom line. The other lower boundaries are fixed. Safha 4: The verticals in this stage are completely similar to the rectangular form. In the third vertebral (C3) the internal vertebral has increased and in the fourth vertebral (C4) the lower border has formed a certain internal vertebral. The fifth (C5) and sixth (C6) vertebrates are still at the beginning. Safha 5: Vertebrs have got almost a square shape. The distances between the vertebrates have been significantly reduced, the internal bulk in the sixth vertebrate is quite limited. Safha 6: The vertical height of all the vertebrates has increased. Their heights are greater than the widths, and all the inner depths are deepened (Figure 3). The Lamparski method, later attracted the interest of many researchers and conducted research on this, stated that changes in the vertebra body during the development of the skeletal maturity can be used to determine the growth-development bone age.17,58- 64 Hassel and Farman31 in another method developed by 8-18 years of age, 220 individuals, according to the changes in the body of the second, third and fourth cervical vertebra, formed 6 stages that define the skeletal growth-development. 1 . Safha: It is the beginning stage. Adolescent growth is just beginning. It is expected to grow from 80 to 100 percent. C2, C3 and C4 are in the shape of a tacos, with the upper boundaries tending from back to forward. 2nd Safha: It is a speed stage. The growth of youth is accelerated. It is expected to grow by 65-85 percent. The C2 and C3's lower boundaries begin with internal boundaries. The bottom limit of C4 is correct. C3 and C4 begin to look like a straight round. and 3. Safha is a phase of change. Adolescent growth increases rapidly towards the peak point. It is expected to grow between 25 and 65 percent. In the C2 and C3 lower boundaries, internal boundaries are manifested. In the C4 lower boundary begins internal boundaries. C3 and C4 take the form of a straight. The fourth. Safha: It is a slowing stage. Adolescent growth is very slow. It is expected to grow by 10-25%. In the lower boundaries of C2, C3 and C4 internal boundaries are manifested. C3 and C4 begin to look like a square. and 5. Safha is a stage of maturity. Adolescent growth is not important. It is expected to grow by 5-10%. Internal boundaries in the lower limits of C2, C3 and C4 are more noticeable. C3 and C4 are in the shape. 6 . Safha: It is a completion stage. Adolescent growth is completed, growth is not expected. The internal boundaries in the lower boundaries of C2, C3 and C4 are deeply deepened. C3 and C4 are in square shapes or their vertical dimensions are greater than the horizontal dimensions (Figure 4). Baccetti and ark.65 have determined the development periods of the cervical vertebra by calling them "Cervical Vertebra Development Saffles-Cervical Vertebra Maturation Stage (CVMS)" in 5 stages. In this evolution system, lateral sefalometric radiographs can be used to assess C2, C3 and C4. He pointed out that the 1st and 2nd stages of growth-development are difficult to distinguish, and that these levels can be considered as a single stage by combining (Figure 5). But in the years ahead Bacetti and Ark. 66 By modifying their own studies, lateral sephalograms in which the name C2, C3 and C4 was clearly observed were used in degeneration and the growth breakthrough according to cervical vertebrates was studied in 6 stages (Figure 6) . Computer-supported systems and growth development determination Growth-development bone age detection requires the development of computer software that will allow for faster, accurate and objective analysis due to the subjective, complexity of the TW method. The researchers aimed at obtaining more objective results by taking advantage of computer software and the advantages of digital images.67.68 Zhang and ark.69, 0-7 years of age 205 individuals worked with untouched logic on carpal bones to detect bone age. The research results showed that carpal bones are suitable for assessing bone age in children in this age group with the method developed on hand-bear radiographs. Jantan and Ark. They presented a system of bone age assessment based on foolish logic by extracting the characteristics of the radius and radius distal. As a result, children under the age of 14 have found that these bones have important qualities in determining bone development. Hasaltın and Beşdok71 have developed a semi-automatic system to determine the bone age of Turkish individuals using artificial nerve networks. This system examined the karpal bones of 307 children between 2 and 9 years of age. In addition to these studies on handheld radiographs, in recent years, especially in puberty period, sefalometric radiographs showed the growth-development determination of the neck spots as effective as handheld radiographs, this method has a clear advantage compared to handheld radiographs in terms of non-additional radiation doses to patients, the need for the elimination of an additional radiograph in the detection of growth-development.6,14,15,18,61,64,72-74 Half-automatic systems have been developed with regression analysis while age determination is done with Vertebrs. In the Mito and Ark.63 study, they formed an age group of 8 with ages ranging from 7,0 to 14,9 and 22 girls each studied the lateral sefalometric graphs of the individual. In total, 176 girls have determined the bone age by the regression analysis method of the individual. The study resulted in sephalometric graphs that the bone age determination was as reliable as the hand-bear bone age determination made by the Tanner Whitehouse 2 method and that the bone age determination made by this method was more objective by Beit and ark.75 examined 730 radiographs (sephalometry and hand-bear) of non-treated individuals (352 men, 378 girls; age range, 6-18 years) for each gender. The purpose of the study is to examine the scalable age assessment based on the radiographs of the arm, with the evaluation of the cervical vertebra. According to the Greulich and Pyle method, the bone age was detected in handheld radiographs and the vertebrates between C2 and C4 were morphometrically measured and the correlation with the GP method was tested. Results: Results: Growth development process and detection, as it is important in determining the correct diagnosis and form of treatment, will always bring the interest of doctors and dentists. The existing methods in our country can be multi-centered and the growth-development map of our population can also be transformed into easier to apply with the help of technology, while the multidisciplinary studies are also needed for the detection of different methods Key words: growth development, dental radiography, bone age detection, puberty, cervical vertebra Key words; Bone age measurement, cervical vertebrae, dental radiography, growth and development, puberty

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Dikkat!
Yayınların atıflarını görmek için Sobiad'a Üye Bir Üniversite Ağından erişim sağlamalısınız. Kurumuzun Sobiad'a üye olması için Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ile iletişim kurabilirsiniz.
Kampüs Dışı Erişim
Eğer Sobiad Abonesi bir kuruma bağlıysanız kurum dışı erişim için Giriş Yap Panelini kullanabilirsiniz. Kurumsal E-Mail adresiniz ile kolayca üye olup giriş yapabilirsiniz.
Benzer Makaleler








Selcuk Dental Journal

Alan :   Sağlık Bilimleri

Dergi Türü :   Ulusal

Metrikler
Makale : 699
Atıf : 246
Selcuk Dental Journal