Özet:

Türkiye, sahip olduğu farklı ekolojik koşullar nedeniyle çoğu meyve türünün ülke genelinde hem ekonomik hem de doğal olarak yayılış gösterdiği ender ülkelerden biridir. Ekonomik öneme sahip önemli meyve türlerinden biri olan elma üzerine yapılan bu çalışmada Samsun ili Çarşamba ilçesi ekolojik koşullarında yetiştirilen 4 farklı ticari elma çeşidinin renk özellikleri, biyokimyasal ve şeker içeriklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini M9 klon anacı üzerine aşılı Granny Smith, Fuji, Galaxy Gala ve Royal Gala çeşitlerine ait 6-7 (2016 ve 2017) yaşındaki ağaçlar oluşturmuştur. Çeşitler arasında incelenen bütün parametrelerde geniş varyasyonlar oluşmuştur. Çeşitlerin fruktoz içeriği 14.22 (Royal Gala)-34.40 g 100 ml-1 (Fuji), glikoz içeriği 1.30 (Galaxy Gala)-4.34 g 100 ml-1 (Fuji) ve sukroz içeriği 2.01 (Fuji)-4.52 g 100 ml-1 (Granny Smith) arasında değişim göstermiştir. Toplam şeker içeriğinde en yüksek değer 40.75 g 100 ml-1 ile Fuji çeşidinde belirlenmiştir. En yüksek toplam fenolik, toplam flavonoid ve antioksidan aktivitesi (DPPH ve FRAP) ise sırasıyla 423.7 mg 100 g-1 (Granny Smith), 96.1 mg 100 g-1 (Fuji), 250.8 µmol 100 g-1 (Granny Smith) ve 952.9 µmol 100 g-1 (Granny Smith) olarak tespit edilmiştir. Temel bileşen analizi sonuçlarına göre, 1. bileşen a*, b*, hue açısı, toplam fenolik, toplam flavonoid ve antioksidan aktivite (DPPH ve FRAP) ile ilişkili olup, toplam varyasyonun %59.4’ünü açıklamıştır. 2. bileşen ise elde edilen verilerin toplam varyasyonunun %36.4’ünü açıklamış ve L*, kroma, glikoz, sukroz, fruktoz ve toplam şeker özellikleri ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, biyokimyasal özellikler bakımından Granny Smith, şeker içerikleri bakımından ise Fuji çeşidi kayda değer sonuçlar vermiştir. Elde edilen sonuçların bu bölgede elma ile ilgili yapılacak araştırmalara yol gösterici nitelikte olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: