Özet:

Ülkelerin refahı ekonomi bir bilim olarak ortaya çıktığından beri ekonomistlerin en temel ilgi alanlarından biri olmuştur. İnsan yaşamı karmaşıklaştıkça yaşamın kalitesini belirleyen unsurlar da daha girift ve sayıca çok hale gelmiştir. Bu nedenle ekonomik refahı sadece kişi başına gelir gibi temel makroekonomik göstergeler üzerinden tanımlayan ve ölçen yaklaşımlar dar ve sığ kalmaya başlamıştır. Bu bağlamda kalkınma, ekonomik büyümeyi de kapsayan ve ancak onu aşan, odağına insanı almış yeni bir çalışma alanı olarak değerlendirilmelidir. Bir toplumu kalkınmış kılan o toplumun sahip olduğu toplam ekonomik büyüklükten öte tek tek bireylerinin refahı toplamı ve yaşam standardını belirleyen seçenek setlerinin nitelik ve niceliğinin zenginliğidir. Bu yüzden demokrasi, özgürlük ve çevre gibi konular kalkınmanın dikey bileşenleri olarak bir ülkenin refahının ölçütleri arasında yer almalıdır. Öte taraftan toplumlarda bu bileşenleri mümkün kılacak toplumun değişikliklere açıklığı, bireyin kıymetinin kaynağı, bireyin doğaya ve kendine hâkimiyeti gibi kurumsal değerler ve mekanizmaların incelenmesi ise yine kalkınmanın yatay bileşenlerinin irdelenmesi anlamına gelir. Bu çalışmayla kalkınmanın bu iki boyuttan bileşenleri ve bu bileşenlerin birbiri ile ilişkisi araştırılarak kalkınma için modern ve evrensel bir tanım önerilecek ve kalkınmanın anlamı bu bileşenler üzerinden tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: