Abstract:

İnsan sahip olduğu zekâsıyla diğer canlılardan ayrılır. İnsanın sahip olduğu bu büyük güç, ona bugün bütünüyle bir mutluluk getirememiştir. Savaşlar, işgaller, menfaat odaklı eylemler, şiddet olayları, cinsel istismar, sosyal bunalımlar, tüketim çılgınlığı her geçen gün artmaktadır. Bu sorunların üstesinden gelmek için insanın zekâsını yapıcı yönde kullanması ve hırslarını kontrol altına alması gerekmektedir. Bunu başarmak için de bir topluma ait kültürel değerler yeni nesillere aktarılmalıdır. Değerler toplumdaki sosyal kontrol mekanizmalarının kaynağıdır. Kişiler arası ilişkileri düzenlemektedir. İnsan, değerleri içselleştirdiği oranda zekâsının ürünleri de o oranda yapıcı olacaktır. Değer, iktisattan felsefeye kadar birçok disiplin tarafından kullanılan geniş bir kavramdır. Değerler, bir toplumun üyeleri tarafından izlenen ve benimsenen genel amaçlarlardır. Bunlar toplumun varlık, birlik ve devamının sebebidir. Değerlerin bireylere aktarılmasıyla bireyler yaşadıkları günün dünyasına uyum sağlar. Bu sayede bireyin kişisel ve sosyal gelişimi sağlanır. Birey kültürel değerler sayesinde hayatında doğruyu yanlıştan ayırabilir. Türk halk edebiyatı ürünleri, barındırdıkları zengin mesajlarla kültürel değerlerin aktarılmasında hem ulusal hem de evrensel bir kaynak durumundadırlar. Şüphesiz her edebî eserde, anlatılmak istenen bir mesaj vardır. Edebiyat ürünlerinden değerler eğitimi çerçevesinde faydalanmak kaçınılmazdır. Çalışmamızda halk edebiyatı ürünlerinin kültürel değerleri aktarımındaki önemi incelenmiştir. Halk edebiyatı sahasının ürünleri hayatla doğrudan irtibatlı olması, tarihi, kimliği, geleneği/medeniyeti taşıması ve estetik boyutlarıyla millî değerlerin aktarımında öncelikli olarak faydalanılabilecek ürünlerdir. Hızla gelişen ve toplum bireyleri arasındaki sosyal bağları zayıflatan teknolojik değişim içerisinde kendilerini, ailelerini, akrabalık ilişkilerini ve sosyal çevrelerini hızla yitiren bireyler, halk edebiyatı ürünleri vasıtasıyla bu sorunların üstesinden gelebilir. Sonuçta, halk edebiyatı ürünlerinin millî, manevî, dinî, toplumsal ve kültürel değerleri yoğun bir şekilde işleyen ve aktaran ürünler olduğu görülmüştür.

Keywords: