Özet:

Ermeni kiliselerinin hiyerarşik yapısına göre İstanbul Patrikliği, Kudüs’ten daha altta yer alıyordu; fakat başkentte bulunmasından ötürü Osmanlı Devleti nezdinde, ülkedeki tüm Ermeni cemaatinin temsilcisi olarak kabul edilmişti. İşte bu durum İstanbul Ermeni Patrikliği’nin, diğer merkezler üzerinde nüfuz sağlama çabasına neden olmuştur. Bu bağlamda Kudüs Ermeni Patrikliği’ni İstanbul’a bağlama gayreti, cemaatin ruhanîleri arasında uzun yıllar önemli bir hayal (ya da ideal) olarak sürmüştür. Nitekim bu araştırmada, söz konusu bu hayalin yaklaşık yüz yıllık safhası ele alınacaktır. Hususiyle 1650’lerden sonra Patrik Yeğyazar’ın faaliyetleri ile Patrik Avedik’in 18. yüzyılın başlarındaki riskli teşebbüslerinin, iki kurum üzerinde sebep olduğu yıpratıcı tesirlere, tafsilatlı şekilde bakılacaktır.

Anahtar Kelimeler: