Özet:

Bu çalışma kapsamında yeraltı tabakalarının dinamik koşullar altındaki özelliklerini incelemek için İzmir Körfezi kuzeyinde D-B yönünde yaklaşık 4 km ve K-G yönünde 5 km ile sınırlandırılmış 20 km2’lik bir alandan jeofizik veriler toplanmıştır. Çalışma kapsamında Rayleigh tipi yüzey dalgalarının dispersif özelliğini kullanan Çok Kanallı Yüzey Dalgaları (ÇKYD) yöntemi kullanılmıştır. ÇKYD yöntemiyle 30 metre derinliğe kadar olan makaslama dalgası hızları (VS30) elde edilmiş ve bu hız değerleri kullanılarak alana ait Zemin Hâkim Titreşim Periyodu (ZHTP) ve yoğunluk değişimleri hesaplanmıştır. ZHTP değerleri çalışma alanı içinde 112 noktada mikrotremor yöntemi ile kaydedilen veriler kullanılarak hesaplanmıştır. Mikrotremor ve ÇKYD yöntemlerinden elde edilen dağılım haritalarıyla ortak yorumlayabilmek için, mikrogravite yöntemi verileri kullanılarak Bouguer gravite dağılım haritası oluşturulmuştur. Mikrotremor tek nokta ölçümleri ile elde edilen ZHTP değerlerinin 1 sn’den daha büyük olduğu noktalarla VS30 hızlarının 700 m/sn’den daha düşük olduğu yerlerin örtüştüğü dağılım haritalarında gözlenmektedir. Bu örtüşmenin gözlendiği yerlerde alüvyon zeminlerin yer aldığı ve mühendislik anakayası derinliğinin 30 m’den fazla olabileceği söylenebilir. Çalışma alanı, uygulanan yöntemler sonucunda elde edilen parametrelere göre fiziksel özellikleri açısından KB-GD yönlü çizgisel bir sınır ile iki ayrı alana ayrılabileceği dağılım haritalarına bakılarak söylenebilir. Bu çizginin kuzeyinde daha yüksek hız değerleri ve ayrıca bu hız değerlerinden elde edilen daha yüksek yoğunluk ve daha düşük ZHTP değerleri gözlenmiştir. Bu bulgular ışığında çalışma alanının kuzey kesimlerinin göreli gerilme dayanımı yüksek jeolojik birimlerden oluştuğundan, güney bölümde ise özellikle İzmir Körfezi kıyılarına doğru göreli gerilme dayanımı düşük jeolojik birimlerin varlığından söz edebiliriz. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular bölgenin jeolojisi ve tektonik özellikleri ile uyum sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: