Özet:

Yenidoğan ve çocukluk dönemi aşıları hakkında tüm dünyada farkındalık ve uygulamalar varken, erişkin aşılamaları yaygın uygulama alanına sahip değildir. Bundan dolayı erişkin dönemde aşıyla önlenebilen hastalıklardan dolayı ölümler dünya çapında yılda 30.000 kişiyi bulmaktadır. Ülkemizde de erişkinlerin rutin bağışıklaması eksik kabul edilmektedir. Bu araştırmanın amacı Maltepe ilçesindeki erişkinlerin erişkin aşıları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma İstanbul Maltepe ilçesinde 20.03-06.05.2016 tarihlerinde gözlemsel ve tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Maltepe ilçesinin 16 mahallesinin her birinden randomizasyonla belirlenen toplam 16 Aile Sağlık Merkezi (ASM)’nde yürütüldü. Sosyodemografik özellikleri ve erişkin aşıları hakkında bilgi, tutum ve davranışları sorgulayan bir anket formu belirlenen tarihler arasında başvuran 18 yaş üzerindeki bireylere yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Bulgular: Araştırmaya toplam 318 kişi dahil edildi. Katılımcıların 222’si (%69,8) kadın, 96’sı (%30,2) erkekti. Katılımcıların yaş ortalaması 43,4± 15,8 yıl (minimum 18- maksimum 87), %55’inin eğitim düzeyi lise ve üzeriydi. En çok bilinen aşı grip aşısı (%89,3),az bilinen aşı zona aşısıydı (%32,3). Erişkin dönemde katılımcılarınçok yaptırdığı aşı tetanoz (%42,1), grip (%23,9), Hepatit B (%18,2)aşısı ikenaz yaptırılan aşıysa HPV (%0,3) aşısı olarak saptandı. Aşıların koruyuculuğuna güvenme oranıyüksek sıklıkta Hepatit B (%60,4) aşısında,düşük oranda grip (%40,9) aşısı için belirtildi. Erişkin aşıları hakkındaçok bilgi edinilen kaynak medyaydı (%27,7). Kronik hastalığı olan/olmayan ve düzenli ilaç kullanan ya da kullanmayanlar arasında grip, tetanoz ve pnömokok aşılarını yaptırma açısından anlamlı düzeyde fark saptanmadı (p>0.05). Aşıları yaptırmayanlarınçok belirttiği gerekçeler aşı hakkında bilgilendirilmemiş olma (%42,5) ve aşıyı kişisel olarak gerekli görmemiş (%41,2) olmalarıydı. Sonuçlar: Araştırma, katılımcıların erişkin aşıları hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıklarını ve aşılanma oranlarının düşük olduğunu ortaya koymuştur. Buna göre halkın erişkin aşıları hakkında bilgi düzeyinin arttırılması hedeflenebilir. Bu amaçla etkili bilgi kaynağı olarak medya ve birinci basamak sağlık kurumları kullanabilir.

Anahtar Kelimeler: