Özet:

Bu saha çalışması Anadolu’da güreş devesi yetiştiren 60 işletme sahibi ile yüz yüze anket çalışması şeklinde yürütülmüştür. Değerlendirme sonuçlarına göre deve yetiştiricilerinin ortalama yaşları, deve sayısı, deve yetiştirme süresi ve deve güreşlerine katılma süresi sırasıyla 49.4±2.0 yıl, 2.5±0.6 baş/işletme, 18.9±1.9 yıl ve 14.2±1.1 kez/yıl olarak bulunmuştur. Bu işletmelerdeki toplam deve sayısı 147 baş’dır. İşletmelerde ortalama arazi varlığı ise 74.0±12.7 dekar olarak tespit edilmiştir. Çalışmada yetiştiricilerinin demografik özelliklerinden ikamet, yaş, işletme tipi ve yetiştirici örgütlerine üyelik özellikleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmamasına karşın, medeni durum (p<0.05) ve eğitim düzeyleri arasında (p<0.01) anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Develerinin saldırganlıkları için yetiştiricilerin %5’i “evet” ve %95’i ise “hayır” cevabını vermişlerdir. Yetiştiriciler, develerin niçin saldırıda bulundukları konusunda ise, devenin huysuz karakterli oluşundan (%21.7), develere kötü davranılmasından (%76.7) ve develerin yabancı kişileri gördükleri zaman (%1.7) olduğunu belirtmişlerdir. Yetiştiriciler deve güreşlerine katılma nedenlerini eğlence (%90.0), kültürel davranış (%6.7) ve kaynaşma (%3.3) olarak ifade etmişlerdir. Bununla birlikte yetiştiricilerin yaş gruplarına göre deve güreşlerine katılma nedenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Bu yanıtlardan Türkiye’de deve yetiştiriciliğinin develerden elde edilen ürünlerden (et, süt, deri, v.b.) ziyade deve güreşleri için yapıldığı sonucuna varılabilir. Sonuç olarak, Türkiye’de deve türünün yaygınlaştırılması ve bu gen kaynaklarının korunması için deve güreşlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması önemlidir. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin olası getireceği problemler nedeniyle insanların bazı temel ihtiyaçlarının karşılanmasında deve türü, diğer türlere göre daha önemli hale gelebilir.

Anahtar Kelimeler: