Özet:

Çalışma, dijital oyunların çocuk ve ergenlere etkileri ile ilgili güncel literatürü sistematik incelemek amacıyla yapılmıştır. 2010-2018 yılı arası dört veri tabanı “computer/video/digital game/oyun” ve “effect/etki” anahtar kelimeleri ile taranmıştır. Çalışmaya dahil edilme kriterlerine uygun 51 makale değerlendirilmiştir. Değerlendirilen çalışmaların çoğunda işbirlikçi/rekabetçi n=2 ve eğitsel n=15 oyunların; yeni bilgi kazanma, okuma yazma becerisi, sorgulama temelli öğrenme, öğrenme motivasyonu, teknoloji kabulü, problem çözme, ders başarısı, sağlıklı beslenme, sınıf içi etkileşime olumlu etkisi olmuştur. Hareket algılayıcı oyunlar n=8 ; antropometrik ölçümler, vücut yağ oranı, fiziksel aktivite, akademik başarı, yaşam kalitesi, nesne kontrol becerisi, enerji tüketimine olumlu etkilidir. Nitekim, şiddet içerikli n=8 ya da özellik belirtilmeyen oyunların n=17 ; kontrolsüz kullanılması saldırganlık, anksiyete, depresyon, heyecan arayışı, kural tanımaz davranışlar, sosyal problemler, okula silah taşıma, dışlanma, tuzlu atıştırmalık tüketimi, hareket hastalığı, bel ağrısı, psikolojk uyumsuzluk, üzüntü, intihar düşüncesi, yaratıcılık, dikkat sorunları, okul faaliyetlerinin yerini okul dışı faaliyetlerin alması, kilo, uyku kalitesi-süresi, sürdürülebilir dikkat, okuma yazma becerileri üzerine olumsuz etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Çevrim-içi sosyal video oyunlarının n=1 ise sosyal çevre büyüklüğü ve kalitesi üzerinde olumsuz etkisi bulunmuştur. Eğitsel, hareket tabanlı, işbirlikçirekabetçi oyun türlerinin eğitim-öğretimde, davranış kazandırma ve sürdürme programlarında kullanımının arttırılması ve desteklenmesi, diğer oyun türlerinin ise başta erkekler olmak üzere gençlerde kontrollü ve bilinçli kullanımının sağlanması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler: