Abstract:

Haber ve haberciliğin en temel etik kavramlarından olan “tarafsızlık” ve “objektiflik” haberin güvenilirliği ve inanılırlığı açısından oldukça önemlidir. Bilindiği gibi habercilik tarihsel serüveninde Sanayi Devrimi, (1765-1850) oldukça önemli bir yere sahiptir. Özellikle bu dönemde bilim ve teknoloji alanında yaşanan ilerlemeler matbaanın kullanılmaya başlanması modern dünya örgütlenmelerinin yolunu açmıştır. Örneğin Amerika’da ilk olarak Virginia Devleti’nce kabul edilen 1776 tarihli Virginia İnsan Hakları Bildirisi’nin 12. maddesinde basın özgürlüğüne değinilmiştir. Buna göre basın özgürlüğü, özgürlüğü savunan en kuvvetli araçlardan biridir. Aynı şekilde XVIII. yüzyıl filozoflarının dile getirdikleri modern doğal hukuk anlayışı doğrultusunda kaleme alınan ı789 Fransız Devrimi, İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi, ayrıcalıklar ve eşitsizlikler üzerine kurulmuştur. Burjuva devrim süreçleri olarak günümüz modernizminin temellerini atmışlardır. Bu süreçlerin en önemli haberleşme ve ideoloji yayma kaynağı ise o dönemin gazeteleri olmuştur. O günden bugüne bu gazeteler ve gelişen medya teknolojisinin her aracı kendi ikna ediciliğini güçlendirmek ve taraftar toplamak için haberin “tarafsız” ve “objektif” olduğu kavramlarını her daim kullanmıştır. Bu bağlamda günümüzde medya sektörünün aldığı en önemli eleştiri haberin veriliş tarzı ile ilgili olmuştur. Bu araştırmada haberin tarafsızlık ve objektiflik ilkeleri New York Times gazetesi ile China Daily gazetesi karşılaştırılarak incelenmiştir. İnceleme konusu olarak bu gazetelerde yer alan Koronavirüs haberlerinin veriliş tarzı seçilmiştir. Koronavirüs haberlerinin seçilme nedeni Amerika Birleşik Devletleri ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında yaşanan “Koronavirüs” krizidir. Koronavirüs iki devlet arasında ekonomik ve siyasi çatışmaya dönüşmüştür. Bu çatışma her iki devletin medya kuruluşlarında oronavirüs haberinin verilişinde objektiflik ve tarafsızlık ilkelerinin ihlaline neden olmaktadır. Özellikle son yıllarda basın camiasında yaşanan haberin veriliş tarzına ilişkin çatışmalar, siyasal içerikli haberlerin veriliş üslubu haber yazılırken kullanılan sözcük ve kavramlar o haberin ideolojik boyutu hakkında bilgi vermektedir. Bu nedenle bu araştırmada New York Times ve China Daily web sayfalarında yer alan Koronavirüs haberinin veriliş üslubu siyasal iletişim bağlamında eleştirel söylem analizi yapılarak karşılaştırılmıştır. 

Keywords: