Özet:

Görsel bir medyum olan fotoğraf icadından bu yana gerçeklik tartışmalarının merkezinde yer almış; felsefi, bilimsel, sanatsal gündemin odağında bulunan gerçeklik kavramı da fotoğrafın keşfiyle beraber farklı bir boyut kazanmıştır. Fotografinin fiziksel gerçekliği aktarabilme özelliğinin yanı sıra öznel, nesnel ve teknik yollarla gerçekliğe dair müdahale edimlerine olanak sağlaması, fotoğraf ve gerçekliği birbirini etkileyen ve belirleyen bir sürecin iki başat öznesi haline getirmiştir. İlkçağlardan itibaren toplumlar evrene ait fiziksel gerçekliğin kopyasına sahip olmak istemiş, bu amaçla yapılan deney gözlem ve araştırmalar neticesinde keşfedilen fotoğraf toplumdaki yerini hızlı bir şekilde almıştır. Fotoğraf ve gerçeklik ilişkisi fotoğrafın ilk icat edildiği dönemlerden günümüze kadar gelen köklü bir sürece dayanmaktadır. Gerçeklik sorunsalı ise insanoğlu var olduğu dönemden itibaren onun algılayıp anlamlandırmaya çalıştığı evren hakkında fazla bilgi edinme çabalarının bir sonucu olarak felsefe, sosyoloji ve sanatın inceleme konuları arasında yer almıştır. Mağara duvarlarına yapılan resimlerden sözlü kültürün en önemli parçası olan mitoslara ve günümüz dijital teknolojisinin biçimlendirdiği iletişim ortamına kadar dönemleri itibari ile değişen gerçeklik evreni, bir bakıma insanın yaşadığı dünyayı zihinsel ve görsel olarak kayıt altına alma eğiliminin yansımalarıdır. Görsel kültürün başat öznelerinden olan reklam fotoğrafçılığı da nesneye bakış açımızı etkileyen bir bakıma gerçekliği yeniden inşa eden ve bu doğrultuda tüketim tercihlerimizi belirleyen bir araçtır. Sayısal teknolojiler sayesinde dijital müdahale edimlerinin fotoğraf sanatına ve özellikle reklam fotoğrafçılığına olan etkileri, gerçekliğin yapısına ve algılanışına dair değişimleri de beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada görsel kültürün temel yapı taşı olan reklam fotoğraflarından yola çıkarak tüketim kültürünün menfaatleri doğrultusunda teknolojik kültürel ve ideolojik olarak gerçekliğin nasıl inşa edildiği ve dönüştürüldüğü incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: