Özet:

Bu araştırmada, değişen toplumsal sistem ve teknolojik gelişmeler etkisinde sanat eserlerinin çağlar boyunca geçirdiği felsefi söylem dili (biçimsel dil ve estetik söylem) analiz edilmektedir. Velazquez'in Nedimeler tablosunun bu birbirine paralel dönemler ve toplumsal sistemler dahilinde geçirdiği başkalaşım, temelde dönemin sanat anlayışını ortaya koymasının yanında sosyolojik açıdan incelendiğinde 20. yüzyıl ve sonrasında toplumsal beğeni ve estetik yargıların değişimini de ortaya çıkarmaktadır. Sanatta postmodern dönemde ortaya konulan Nedimeler tabloları, Velazquez'in tablosunu postmodern yöntemlerle yeniden yorumlamıştır. 1990 sonrası yeni bir vizyona sahip olan fotoğraf postmodernizmin montaj tekniği ile geçmişin görüntüsel özelliklerini tek bir çerçeveye yerleştirmiştir. Bunun yanında kurgu ve yerleştirmeler yapılmış, popüler kültür kapsamında ortaya çıkan yeni estetik reklam alanında da yeni bir değişimi beraberinde getirmiştir. Alışveriş reklam afişlerinden coca cola reklamlarına kadar Velazquez'in Nedimeler tablosunun farklı görüntüsel göstergeleri popüler kültür ve postmodern estetik kapsamında yeniden yorumlanmıştır. Sinema alanında da tablonun görüntüsel özelliklerinin yeniden ele alındığı görülmektedir. Bu değişim Velazquez'in tablosunun popüler kültür alanına taşınması, değişen dünyanın değişen diline yeniden uydurulmasıdır. Çağlar ve değişen toplumsal sistemler boyunca her dönem sanat alanında kendi talebini dile getirmiş, ortaya konulan sanat eserleri bu değişimin göstergeleri ve estetik yansımaları olmuştur. Her yeni paradigma yeni bir değişimin göstergesidir, bu dönüşüm toplumun psikolojik ve sosyolojik yapısı doğrultusunda gelişmiştir. Tüm bu incelemeler sonucunda örnekleme alınan tek bir resim üzerinden farklı toplum ve kültürlerin hem estetik beğeni yargıları, hem de temsil ettikleri gerçeklik hakkında genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Bu doğrultuda araştırmanın amaçlı örneklemini Velazquez'in Nedimeler tablosu ve süreç içerisinde üretilen farklı görüntüsel versiyonları oluştururken, araştırmanın yöntemi betimsel biçim ve içerik analizi yoluyla ortaya konulan ilişkisel tarama modelidir.

Anahtar Kelimeler: