Abstract:

Tanrı, varlığı ve sıfatlarıyla “dinî inanç esasları”nm ilkini oluşturur. Bu nedenle baş­ta Tanrı olmak üzere, ölüm ötesi hayat, dinî terminolojiyle ifade edecek olursak “ahiret hayatı” ve diğer gaybî olan yani duyusal algı konusu olmayan konuların, İlahî menşeli din(/ler) eksen alındığında vahiy denilen ve peygamber aracılığıyla açığa çıkan bir bildirimin temel inanç prensiplerini oluşturduğu görülür. İster ta­bii bir saik ile ister metodolojik olsun, şüphenin beslediği felsefi bir bakış, inanç/ iman talep eden içeriğiyle muhatap olunan bu bildirimleri doğrulama ihtiyacı du­yar. Çünkü İlâhî menşeli oluşlarının yanı sıra içerik açısından da birer metafizik değer ifade eden bu bildirimler, paylaşılmış olmakla artık iddia içeren önermeler olarak epistemolojik bir hüviyete bürünmüş, dolayısıyla “olgusal” ve/veya “mantık­sal” doğrulamaya konu teşkil edecek bir mesele halini almışlardır. Lehte ve aleyhte olmak üzere birbirinden farklı görüşlerin serdedilmiş olduğu gözlemlenebilecek bu noktada, Tann’yı idrak ekseninde bahse konu ettiğimiz -dinin diğer inanç esasla­rı için de geçerli- imkân meselesinin, peygamberlik kavramından ve bizatihi pey­gamberin sîretinden hareketle inşa edilebilecek sahih bir tasavvur üzerinden de alınmasının, olgusal ya da mantıksal görülebilecek bir tür doğrulamaya yol verip vermeyeceği irdelenerek, bu yönde bir bakış açısının imkânına, gereğine, önemine ve rasyonel değerine dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Keywords: