Özet:

Kılık-kıyafet, bir halkın kültür, gelenek, inanç ve yaşayış biçimi hakkında bize önemli bilgiler veren bir unsurdur. Kıyafet sözsüz iletişimde “duyguları ifade etmede” son derece önemli rol oynamaktadır. İnsanî bir gereklilik olan giyinmek, günlük hayatta önemli bir yere sahiptir. Bir kimsenin yaşı, cinsiyeti, yaşadığı toplum, sosyal statüsü, benimsediği düşünce akımı veya kabul ettiği dinî inançlar kılık-kıyafet tercihinde önemli etkenlerdendir. Seçilen kıyafetler, kişinin yaşamı ve dünyaya bakışı konusunda bilgi verir. İslâm dini ise kılık kıyafet konusunda tesettürün sağlanmasını esas almıştır. Dolayısıyla İslâm erkeklerden ve kadınlardan belli bir kıyafete bürünmelerini değil, örtülmesi gereken “avret” yerlerini örtmelerini emretmiştir. İslâm hukukçuları Kur’an-ı Kerim’de tesettürle ilgili yer alan ayetlerde setr-i avretin farz olduğu konusunda görüş birliği içindedir. Ancak örtünme konusu iki açıdan ele alınmıştır. Birincisi insanın ibadet esnasında örtünmesi, ikincisi ise başkaları ile bir arada bulunması gerektiği yerlerde örtünmesi. Her iki halde de cinsiyet ayrımı yapmadan erkek-kadın herkesin giyinmesi, avret yerlerini örtmesi konusunda hiçbir ihtilaf bulunmamaktadır. Gerek Kur’an ayetlerinin hitap tarzı ve gerekse Hz. Peygamber’in hadisleri ve tatbikatı dikkatlice incelendiğinde görülür ki, İslâm’ın asıl üzerinde durduğu husus, kadın ve erkeğin fitneye ve şüpheye sebep olmayacak, karşı cinsin arzusunu kışkırtmayacak tarz ve şekilde,  usulüne uygun olarak örtünmesidir. Esasen tabii bir ihtiyacı ve yönelişi ifade eden kıyafetler İslâm’ın belirlediği örtünme sınırları içinde olduğu sürece hoş karşılanmıştır. Fakat kıyafetler üzerindeki diğer dinlere ait sembol, resim, işaret ve sakıncalı yazıların bulunması ise hoş karşılanmamıştır. Çünkü kıyafet, aynı zamanda sahip olunan inanç ve dünya görüşünü yansıtır ve bir kimlik göstergesi olarak da kabul edilir. Bu çalışmada kıyafet olgusunun lügat ve kavramsal çerçevesi, örtünme/tesettür meselesi ve kıyafetler üzerindeki resim ve yazılarla ilgili İslâm hukukunun bakışı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: