Özet:

Türkiye Cumhuriyeti, bir ulus-devlet (milli devlet) olarak kurulmuştur. Ulus devlet modelleri ve milliyetçilik anlayışları, ülke şartlarına göre farklılaştırılabilen normatif alanlardır. Türkiye Cumhuriyeti’nin, kuruluşunun 60.yılından itibaren etnik temelli ayrılıkçı silahlı hareketlerle karşılaşması ve çeyrek yüzyıl içerisinde bu ayrılıkçı hareketlerin ortadan kaldırılamaması, oluşturulan ulus devlet modelinin Türkiye gerçeklerine uygunluğu yönüyle tartışılmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada Türkiye ulus devletinin uyguladığı kültür politikaları ele alınmakta, devlet-vatandaş özdeşliğini sağlamada ortaya çıkan sorunların muhtemel kaynakları belirlenmeye çalışılmaktadır. Devletin resmi kültür politikaları ile resmi milliyetçilik anlayışının yanında, sivil milliyetçilik anlayışları da incelenmektedir. Çok partili dönemde oluşan özgürleşme ortamında milliyetçilik fikirlerinin gelişimi izlenmekte, Türkiye koşullarına uygun milliyetçilik ve milli devlet modelinin ne olabileceği üzerinde durulmaktadır. Geniş destek bulan iki milliyetçilik anlayışı ve ulus devlet konsepti olarak; vatandaşlık temelli yaklaşım ile kültür esaslı milli devlet anlayışlarının tek başına çözüm sağlayamayacakları değerlendirilmektedir. Buna karşılık, Gökalp’ın kültürel değerlerle inancı birleştiren milliyetçilik formülü ile yurttaşlık temelinde eşit haklar sağlayan vatandaşlık esaslı yaklaşımın, yeni bir yaklaşım olarak birlikte uygulanmalarının daha yararlı olabileceği öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler: