Abstract:

Üniversite dönemi, ev dışı besinlerin ya da paketli gıda tüketiminin arttığı, beslenme alışkanlıklarının ve besin seçimlerinin olumlu ya da olumsuz değişebildiği bir dönemdir. Gıda okuryazarlığı düzeyi ve besin etiketi okuma tutumu besin seçimi üzerinde etkili faktörler olabilir.  Bu çalışma üniversite öğrencilerinin besin etiketlerini okuma tutumlarının ve beslenme okuryazarlığı düzeylerinin değerlendirilerek aralarındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Yüz yüze anket tekniği kullanılarak katılımcıların demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri, beslenme alışkanlıkları ve etiket okuma alışkanlıkları sorgulanmış, beslenme okuryazarlığı düzeyini değerlendirmek için ‘Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği’ (SPFL), besin etiketi okuma tutumunu değerlendirmek için ‘Besin Etiketi Okuma Tutum Ölçeği’ (BEOTÖ) kullanılmıştır. Çalışmaya 365’i (%69.8) kadın, 158’i (%30,2) erkek olan 523 üniversite öğrencisi dahil edilmiştir. Katılımcıların SPFL toplam puan ortalaması 91.14±13.72, BEOTÖ toplam puan ortalaması 71.15±15.56 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin SPFL düzeyi ile BEOTÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır (r=0.441; p<0.001). Sebze (r=0.150 ve r=0.250; p=0.001 ve p<0.001), ve tam tahıllı ürünlerin (r=0.150 ve r=0.203; p=0.001 ve p<0.001) tüketim sıklığı arttıkça  BEOTÖ ve SPFL puanlarının arttığını, meyve (r=0.250; p<0.001) tüketim sıklığı artışı ile de SPFL puanları arasında pozitif korelasyon olduğu bulunmuştur. Beslenme veya sağlık eğitimi alan bölüm öğrencilerinin SPFL ve BEOTÖ puanları diğer öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. Besin etiketi okuma tutumuna etki eden bağımsız değişkenlerin alkol tüketimi, gazlı içecek tüketimi, SPFL düzeyi olduğu saptanmıştır. Beslenme okuryazarlığı düzeyinin geliştirilmesi yoluyla besin tercihlerinin iyileştirilmesi mümkün olabilir. Bu sonuçlar besin etiketi okuma tutumunun arttırılmasının sağlıklı besin tercihlerinin oluşturulmasında önemli bir adım olduğunu göstermektedir. Gelecekte genç nesillerin beslenme okuryazarlığı ve etiket okuma tutumlarının geliştirilmesine yönelik yeni araştırma ve projelere ihtiyaç vardır.

Keywords: