Görüntüleme
18
İndirme
8
Sesli Dinleme
1
İbn Cinnî Abbasiler döneminde yaşamıştır. O, Musul’da 322/934 yılında doğmuştur. Asıl adı Ebü’l-Feth Osmân b. Cinnî el-Mevsılî el-Bağdâdî’dir. İbn Cinnî nahiv, sarf, lügat, edebiyat ve kıraat gibi birçok alanda yetkindir. Bu alanlardaki yetkinliği sebebiyle çeşitli nispetlerle anılmıştır. Nitekim o, nahiv ilmindeki bilgisinden dolayı nahvî, lügat ilmindeki bilgisi sebebiyle lügavî, doğduğu yere nispetle Mevsılî, babasının hizmetinde bulunduğu aileye nispetle Ezdî olarak tanınmıştır. Dil ve edebiyat alanlarındaki yetkinliği ve bu ilimlerle ilgili problemleri çözmedeki mahareti sebebiyle de Ebü’l-Feth künyesiyle anılmıştır. Müellif kıraat, sarf, nahiv, lügat ve edebiyat gibi birçok alanda kendinden sonraki nesillere kaynaklık edecek birçok önemli eser kaleme almıştır. Kıraat ilmiyle alakalı el-Muhteseb fî tebyîni vücûhi şevâzzi’l-kırâ’ât ve’l-îzâh anhâ adlı eseri bunlardan biridir. Bu kitap, şâz kıraatler konusunda telif edilen en kapsamlı ve sistemli eserlerden birisidir. Ayrıca şâz kıraatlerin hücceti niteliğinde yazılmış olan ilk eserlerdendir. Bu bağlamda ihticâc li’l-kırâ’âti’ş-şâzze kategorisi İbn Cinnî’nin bu eseriyle ortaya çıkmıştır. Müellif, el-Muhteseb adlı kitabında İbn Mücâhid’in yedi ile sınırlandırdığı kıraatler dışındaki okuyuşları zikrederek bunların hüccetini yapmıştır. O, eserinde kıraat-i seb‘a dışında kalan okuyuşların sıhhat, dil ve anlam bakımından yedi kıraate eş değer olduğunu ispatlamaya çalışmıştır. Ancak onun bu eseri, kıraat-i seb‘a dışında kalan ve şâz olarak tanımlanan tüm okuyuşları içermemektedir. Nitekim İbn Cinnî mukaddimesinde bu hususa işaret ederek eserinde yedi kıraatin dışında kalan okuyuşlardan ilk bakışta fark edilemeyecek inceliklere sahip olan vecihlere yer verdiğini, bunların dışında herhangi bir dilsel izah içermeyen ve anlaşılması kolay olan vecihlerle uğraşıp çabalamanın gereksiz olduğunu ifade etmiştir. İbn Cinnî, kıraat vecihlerini naklederken genel olarak okuyuşun nispet edildiği kişilerin isimlerini belirtmiştir. Ayrıca müellif okuyuş vecihlerini nakletmekle yetinmemiş kıraatlerin sahihini zayıfından ayırarak sahih kıraatleri tespit eden ve bu kategori içerisinden bir vechi tercihte kullanılan ihticâclara da geniş bir şekilde yer vermiştir. O, kıraatlerin ihticâcında isnâd, resm-i Mushaf, Arap dili kaideleri, sarf ve nahiv kuralları, lehçesel farklılıkları gibi dilsel hüccetlerle beraber âyet, hadis, sahâbe ve tabiûn kıraati gibi naklî hüccetleri kullanmıştır. İbn Cinnî, kıraatlerin tevcihinde özellikle Arap diline ait olan Arap şiiri, deyimler, lehçe, sarf ve nahiv kuralları gibi unsurlardan geniş bir şekilde faydalanmıştır. Arap ilminde eşsiz ve mükemmel eserlerin sahibi, sarf ve nahiv ilminde büyük bir âlim olarak nitelenen İbn Cinnî, kıraatlerin tevcihinde Arap dilindeki bu ilmî gücünü kullanmıştır. 0, genel dil kaidelerin tespitinde rol oynayan kıyas, sebep, illet, delil gibi ilkeleri kullanarak kıraatlerin tevcihini yapmış ve kıraat ihtilaflarının arkasındaki belâğî manaları ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Onun naklettiği kıraatlerin hemen hemen hepsini dilsel ve naklî hüccetlerle delillendirdiği tespit edilmiştir. Aslında müellifin böyle bir çalışmayı yapmasının arka planındaki tek amaç kıraat-i seb‘a dışında kalan ve şâz olarak nitelenen bu kıraatlerin yedi kıraat karşısında düştüğü olumsuz ve kusurlu bakış açısını yok etmek ve bu okuyuşların yedi kıraatten farklı olmadığını ispat etmektir. İbn Cinnî, bu kıraatlerin sahîh bir senede dayandığını, fesahat ve belağat bakımından ise yedi kıraate denk olduğunu ispat etmeye çalışmıştır. Onun dil ve fesahat bakımından yedi kıraate denk olan okuyuş vecihlerini zikrettiği eserinin incelenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmada Arap dilinin önde gelen ilim ehlinden biri olan İbn Cinnî’nin el-Muhteseb adlı eserinde şâz kıraatleri işleyiş tarzı, bu okuyuşların tevcihi ve kıraatler arasındaki tercihi gibi konularla onun şâz kıraatlere yaklaşım metodu incelenmiştir. İbn Cinnî’nin kıraatleri nakil metodu ve okuyuş vecihleriyle ilgili görüşleri aktarılırken döneminden önceki ve sonraki tefsir ve kıraat kaynaklarına da müracaat edilmiştir. Bu şekilde İbn Cinnî’nin şâz kıraat anlayışı ve bu kıraatlere yaklaşım tarzı diğer kaynaklarla mukayese edilerek tespit edilmiştir.
Ibn Qinî lived in the period of Abbasians. He was born in 322/934 in Mosul. The name of the name of the name of the name of the name of the name of the name of the name of the name of the name. It is in many fields, such as Nakhiv, Sarf, Lies, Literature and Kiraat. Due to their competence in these fields, they are referred to in various proportions. In fact, because of his knowledge in the knowledge of nahiv, nahvî, because of his knowledge in the knowledge of laughat, lügavî, relative to the place where he was born, Mevsılî, relative to the family where his father was in service. Because of his competence in the fields of language and literature and his skill in solving problems related to these sciences, he was also mentioned by the Ebü'l-Feth canyon. In many fields, such as crater, sarf, nahiv, lie and literature, he has received many important works that will lead to the next generations. It is one of the most famous of them, and one of the most famous of them, and one of the most famous of them, and one of the most famous. This book is one of the most comprehensive and systematic works that are written about the shades. It is also one of the first works that were written in the character of the cell of the shades. In this context, it has been revealed that it is the most important thing that I have done in this way, and that it is the best thing that I have done in this way. In the Book of the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, the Holy Spirit, and the Holy Spirit. He tried to prove that the readings left out of his work were equal to seven readings in terms of health, language and meaning. But this work does not contain all the readings that are left except the crater-e-seb and defined as the shaz. In fact, Ibn Qinî has pointed out this matter by pointing out that in his work he has set the veils that have the subtles that cannot be noticed at first glance from the readings other than the seven veils, and that it is unnecessary to deal with veils that do not contain any language explanation and that it is easy to understand. The name of the people who are in the name of the people who are in the name of the people who are in the name of the people who are in the name of the people. In addition, the author has also placed a wide range of places to identify the authentic frailities by separating the authentic frailities from the weakness of the untouched frailities, and the possibilities used in an old preference from this category. He used translated hassets as is isad, resm-i Mushaf, Arabic kaiders, sarf and nahiv rules, and linguistic hassets as are the differences in the leeches, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, and the Qur’an. Ibn Qinî has widely used the Arabic poem, the Arabic word, the Arabic word, the Arabic word, the Arabic word, the Arabic word, the Arabic word, the Arabic word, and the Arabic word. The Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic, the Arabic is the Arabic. In the words of the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, “The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said: He has found that he has
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
