Abstract:

Çalışmamız; Lübeck, Hamburg ve Bremen şehirlerinden müteşekkil bir Alman ticari organizasyonu olup Osmanlı resmi kaynaklarında “Cemâhir-i Selâse-i Anseatik” olarak ifade edilen birliğin, Tanzimat’tan başlayarak 1871 yılında Alman siyasal birliğinin kurulmasına kadar geçen süreçte Osmanlı Devleti ile olan diplomatik ve ticari münasebetlerini konu edinmiştir. Osmanlı kaynaklarında Anseatik Ligi olarak da bahsi geçen bu organizasyon, Batı kaynaklarında “Hansa Birliği” olarak ifade edilmiştir. Hansa Birliği, Almanya’nın kuzeyindeki şehirlerin ve yabancı ülkelerde yaşayan Alman gruplarının karşılıklı çıkarlarını korumak amacıyla 13. yüzyılda kurdukları bir ticari örgütlenmedir. Birlik, etki alanının zirvesine 14. yüzyılda çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin, Tanzimat döneminde Anseatik şehirleriyle ticari ilişkilerin yansıra diplomatik ilişkiler içinde olduğu da bilinmektedir. Cemâhir-i Selâse-i Anseatik ile Osmanlı Devleti arasında yapılan anlaşmalar genel olarak ticari faaliyetlere süreklilik kazandırmak ve ticari faaliyetlerin emniyet içerisinde yürütülmesini sağlamak amacına yönelik olmuştur. Taraflar arasında denizlerde serbest dolaşımı sağlamaya ve karşılıklı olarak konsolos ve konsolos vekili bulundurmaya yönelik seyr-i sefâin anlaşmaları önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti ile Cemâhir-i Selâse-i Anseatik arasında 1839-1871 yılları arasında yapılmış olan ticari ve diplomatik ilişkiler, çalışmamızın odak noktasını teşkil etmektedir.

Keywords: