Özet:

Zeynüddîn Mahmûd-ı Vâsıfî tarafından Taşkend’de 16. asrın ikinci çeyreğinde Farsça olarak kaleme alınan Bedâyi’u’l-vekâyi’, özellikle Türk kültür ve sosyal hayatına dair ihtiva ettiği geniş ve önemli bilgiler vesilesiyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Türk kültür tarihi için çok önemli olan bu eserden üç bölümün tercümesine yer verilmiştir. Birinci bölümde Herât’ın önde gelen gençlerinden olup güzelliğiyle dikkat çeken Mîrek Za’ferân ile onun âşıklarından olan Surhak-i Kerbâs-fürûş ve Mîrek Za’ferân’ın âşıklarından bazılarının kendisine tercih ettiği Şâh Muhammed Mîrek adlı gençle ilgili bazı olaylar dile getirilmiştir. İkinci bölüm Sultan Muhammed-i Bahâdır tarafından gönderilen fermanın gönderildiği kişinin fermana saygı göstermemesi, fermanı götüren kişinin durumu sultana arz etmesi ve akabinde Gazneli Sultan Mahmûd’un sahip olduğu adalet anlayışını dile getirdiği bir hikâyeyi ihtiva etmektedir. Üçüncü bölümde Sultan Hüseyn-i Baykara döneminin önemli âlim, musikişinas, şair ve güreşçilerinden Pehlevân Muhammed Ebû Sa’îd’in de katılıp müdahil olduğu Mevlânâzâde Molla Osmân ile Kadı Nizâm(üddîn) ve Şeyhülislâm arasında gerçekleşen hararetli münakaşa ile Sultan Hüseyn-i Baykara’nın tertip ettiği başka bir mecliste gerçekleşen münazaraya yer verilmiştir. Ayrıca Sultan Hüseyn-i Baykara ile ulağı Tayfûr’un tertip ettiği meclisler ile Pehlevân Muhammed’in ulak kılığına girmesine değinilmiştir. Bundan sonra sırasıyla Pehlevân Muhammed Ebû Sa’îd ile Pehlevân Muhammed-i Mâlânî arasında gerçekleşen güreş müsabakasına, Pehlevân Muhammed-i Mâlânî ile Delhi sultanı tarafından Sultan Hüseyn-i Baykara’ya hediye olarak gönderilen Hintli mengelûs cinsi fil arasındaki mücadele ifade edilmiştir. Akabinde Pehlevân Muhammed Ebû Sa’îd’in kız kardeşinin oğlu Dervîş Muhammed hakkında bilgi verilmiş, onun Irak’tan Horâsân’a gelen meşhur güreşçi Pehlevân Alî-i Rûstây ile yapacağı güreşe hazırlanmasından söz edilmiş ve onun Pehlevân Alî-i Rûstây ile yaptığı güreş müsabakasından bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler: