Abstract:

Birinci Dünya Savaşı’nın kaybeden bloğunda yer alan Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918 tarihinde imzaladığı Mondros Mütarekesi ile savaştan çekilmiştir. Barış görüşmelerinin sadece kendi kontrolü altında yürütülmesini isteyen Sultan Vahdettin, Kanun-i Esasi’nin kendisine tanıdığı yetkiyi kullanarak 21 Aralık 1918 tarihinde Meclis-i Mebusan’ı feshetmiştir. Kanun-i Esasi’nin yedinci maddesine göre feshedilen meclisin dört ay içinde tekrar toplanması gerekmekteydi. Ancak hükûmet, Osmanlı topraklarının işgal altında bulunması ve seferberlik halinin devam etmesi sebebiyle seçimlerin ancak barış antlaşması imzalandıktan sonra yapılabileceği kararını almış, bu durum meclis yanlıları ile saray ve hükûmet arasında bir mücadeleye neden olmuştur. Anadolu’nun çeşitli yerlerindeki işgaller sonrasında başlayan Anadolu hareketinin siyasi anlamdaki ilk hedefi meclisin tekrar toplanmasını sağlamak olmuştur. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yürütülen bu hareket sonucunda Damat Ferit Paşa hükûmeti iktidardan düşmüş yerine gelen Ali Rıza Paşa hükûmeti 7 Ekim 1919 tarihinde seçim kararı almıştır. Seçimlerin yapıldığı yerlerden biri de Edirne vilayetinin bir sancağı konumunda bulunan Tekirdağ olmuştur. 1919 yılı Ekim ve Kasım aylarında gerçekleşen seçimler sonucunda Süleyman Faik (Özkan) Bey ve Hüseyin Rahmi (Ertin) Bey Tekirdağ mebusu seçilerek Meclis-i Mebusan’a katılmışlardır. Bu çalışmada Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi evrakı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Milli Savunma Bakanlığı Askeri Tarih Arşivi evrakı, dönemin süreli yayınları ve mevcut literatür üzerinden Tekirdağ’da gerçekleşen Meclis-i Mebusan seçimleri ve seçilen mebusların Meclis-i Mebusan’daki faaliyetleri irdelenecektir.

Keywords: