Özet:

Arap grameri ve Kur'ân kıraatleri, Kur'ân-ı Kerîm ile olan sıkı ilişkilerinden dolayı önemli bir yere sahiptirler. Bu anlamda âlimler, bu iki değerli ilmi son derece önemsemiş ve onlara özen göstermişlerdir. Çalışmada Kur'ân kıraatlerinin sözlük ve terim tanımlarına ile harflerin çokluğunun hikmetine değinildikten sonra, kıraatlerin çokluğuna ilişkin gramercilerin tutumuna değinilmiştir. Böylece Kur'ân kıraatleri ile gramer arasındaki ilişki tezahür etmiştir. Nitekim Kur'ân kıraatleri, gramatik meselelerinin temellendirilmesinde ve ihtilafların çözümünde ana kaynak olarak kabul görülmüştür. Bu araştırma aynı zamanda, Kur'ân kıraatlerine verdikleri ehemmiyetten dolayı ulemanın kıraat çeşitleri ile Arap gramerini bağdaştırmak amacıyla dilsel çalışmalara yöneldiklerini de ortaya koymuştur. Bu çerçevede ulemânın farklı yaklaşımlarına göre söz konusu konuyla ilgili görüşleri ele alınmış ve nahivcilerin, uygulamalarında genellikle sahih kıraatleri delil olarak göstermeye çalıştıkları görülmüştür. Ardından metnin i'râbı, o metnin anlamına dair bir açıklama olmasından ötürü nahvî ihtilafların Kur’ân tefsirindeki etkisine de değinilmiştir. Dolayısıyla i'râb harekesinde meydana gelen herhangi bir değişiklik zorunlu olarak anlam değişikliğine neden olduğu müşahede edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: